Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «Τεχνίτη/τεχνίτριας μηχανημάτων έργων (εξαιρουμένης της αυτοκίνησης)».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,

− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους

− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,

− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων², οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/1504-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.

ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.

iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν ο κος Χρήστος Γκέγκας (συγγραφέας), ο κος Χρήστος Καβαλόπουλος (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργοδοτών, εν προκειμένω του ΣΕΒ), ο κος Ηλίας Ζαχαριάς (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), ο κος Νικόλαος Βάκουλης (εμπειρογνώμονας επαγγέλματος) και η κα Ελευθερία Ρώμα (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, με την υποστήριξη των επιστημονικών στελεχών του ΣΕΒ/ΣΤΕΓΗ κ.κ. Τέσσας Μίχου, Νίκου Γαβαλάκη, Χριστίνας Παππά και Ζήση Μανούζα, υπό την επιστημονική εποπτεία της Διευθύντριας Τομέα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού του ΣΕΒ, κας Ντόρας Οικονόμου.

^{1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)»}

^{2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.}

The present study concerns the occupational profile of the Project Machinery Technician (excluding automotive). The main tasks performed by the Project Machinery Technician (PMΤ), are the maintenance and repair work of all machines/equipment and their parts, which participate in the execution of a project, as well as all diagnosis and fault- finding tasks to ensuring the smooth operating of the machines.

Τεχνίτης/τεχνίτρια μηχανημάτων έργων (εξαιρουμένης της αυτοκίνησης)³

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Ο Τεχνίτης μηχανημάτων έργων (εξαιρουμένης της αυτοκίνησης) εκτελεί εργασίες συντήρησης και επισκευής των μηχανημάτων και των μερών τους, που συμμετέχουν στην εκτέλεση ενός έργου, καθώς και όλες τις εργασίες διάγνωσης και εντοπισμού βλαβών και διασφάλισης της καλής λειτουργίας των μηχανημάτων. Εργάζεται υπό τις οδηγίες και την επίβλεψη του υπεύθυνου προϊστάμενου μηχανικού συντήρησης.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Οι εργασίες εκτελούνται σε εξωτερικούς χώρους (εργοτάξια, βιομηχανικούς χώρους, χώρους κατασκευών, γενικότερα), αλλά και σε στεγασμένους χώρους – συνεργεία επισκευών, όπου αυτό είναι εφικτό.

Οι συνθήκες εργασίας είναι, συνήθως, αντίξοες, επηρεάζονται από τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά. Ως εκ τούτου, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή των κανόνων ασφαλείας.

Γενικότερα, ο Τεχνίτης μηχανημάτων έργων (εξαιρουμένης της αυτοκίνησης) εργάζεται σε διάφορα τεχνικά έργα:

− Υποδομών (οδοποιίας, λιμανιών, αεροδρομίων, σιδηροδρομικών δικτύων, μετρό)

− Κτιριακά, ειδικών δομικών κατασκευών

− Εξόρυξης (λατομεία, μεταλλεία, ορυχεία κ.ά.)

− Ναυπηγεία, διυλιστήρια, Βιομηχανικές μονάδες κ.ά., καθώς επίσης και σε εταιρείες που αντιπροσωπεύουν ανταλλακτικά για τα μηχανήματα έργου.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Η άσκηση του επαγγέλματος δεν απαιτεί κάποια συγκεκριμένη προϋπόθεση, ως στιγμής, παρότι πρόνοιες για τη ρύθμιση των προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματος υπάρχουν θεσμικά, εδώ και αρκετές δεκαετίες (από το 1985, με το ν. 1575/1985 (ΦΕΚ 207 Α/11-12-85), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ⁴ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

1η Διαδρομή: Δίπλωμα Σ.Α.Ε.Κ., ειδικότητας «Τεχνικός συντήρησης και επισκευής γεωργικών μηχανημάτων»- Αντιστοίχιση με NQF-Ε.Π.Π.5 ΕΠΙΠΕΔΟΥ 5 και συναφής επαγγελματική εμπειρία ενός (1) έτους

2η Διαδρομή: Δίπλωμα Σ.Α.Ε.Κ. , ειδικότητας «Τεχνικός μηχανοτρονικής» ή ισοτίμων τίτλων Αντιστοίχιση με NQF Ε.Π.Π. ΕΠΙΠΕΔΟΥ 5 → συναφής επαγγελματική εμπειρία ενός (1) έτους → Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία εξαιρουμένης της αυτοκίνησης)

3η Διαδρομή: Δίπλωμα Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας, ειδικότητας «Τεχνικός Οχημάτων» και συναφής επαγγελματική εμπειρία ενός (1) έτους Αντιστοίχιση με NQF- Ε.Π.Π. ΕΠΙΠΕΔΟΥ 5 → Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία – εξαιρουμένης της αυτοκίνησης)

4η Διαδρομή: Πτυχίο ΕΠΑΛ, ειδικότητας «Τεχνικός Οχημάτων» -Αντιστοίχιση με NQF-Ε.Π.Π. ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4 και συναφής επαγγελματική εμπειρία δύο (2) ετών → Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία – εξαιρουμένης της αυτοκίνησης)

5η Διαδρομή: Πτυχίο ΕΠΑΣ ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ), των ειδικοτήτων «Τεχνίτης Μηχανών & Συστημάτων συμβατικού και ηλεκτρικού αυτοκινήτου» και «Τεχνίτης Αμαξωμάτων» Αντιστοίχιση με NQF-Ε.Π.Π. ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3 και συναφής επαγγελματική εμπειρία τριών (3) ετών και Συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση (θεωρία – εξαιρουμένης της αυτοκίνησης).

^{1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)»
2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.}

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

− Σωματείο Μηχανικών Συντηρητών

− Σωματείο Πρακτικών Μηχανικών

− Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου (ΠΟΕΜ) – https://www.e-poem.gr/

− ΓΣΕΕ – https://gsee.gr/

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

− Ελέγχει την κατάσταση λειτουργίας και διερευνά τρόπους επίλυσης τυχόν προβλημάτων των μηχανημάτων έργων ευθύνης του

− Οργανώνει τις εργασίες επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων έργων ευθύνης του

− Εκτελεί τις εργασίες επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων έργων ευθύνης του

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

− Αρχές ηλεκτρολογίας και ηλεκτρονικής εφαρμοσμένες στα μηχανήματα έργων

− Βασικές γνώσεις κανονισμών προστασίας περιβάλλοντος − Κανόνες Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία

− Κανονισμοί συντήρησης μηχανημάτων έργων

− Μηχανολογικό, ηλεκτρολογικό σχέδιο

− Πρόγραμμα εργασιών και συντήρησης μηχανημάτων έργων

− Στοιχεία μηχανών μηχανημάτων έργων (συστήματα υδραυλικά, πνευματικά, ηλεκτρολογικά και αυτοματισμών μηχανημάτων)

− Συστήματα διασφάλισης ποιότητας (ISO, κ.λπ.)

− Τεχνική ορολογία επαγγέλματος (ελληνική και αγγλική)

− Τεχνολογία υλικών και εξαρτημάτων μηχανημάτων έργων

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Αναγνώριση δυσλειτουργιών μηχανημάτων έργων

− Εφαρμογή δοκιμών λειτουργίας μηχανημάτων έργων

− Εφαρμογή κανονισμών προστασίας περιβάλλοντος

− Κατανόηση τεχνικών εγχειριδίων λειτουργίας μηχανημάτων έργων

− Προγραμματισμός εργασιών επισκευής και συντήρησης μηχανημάτων έργων

− Συμπλήρωση βιβλίου συντήρησης (βλαβών/επισκευών) μηχανημάτων έργων

− Τήρηση κανόνων υγείας και ασφάλειας στην εργασία

− Χειρισμός εργαλείων (χειρός ή ηλεκτρικών)