Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της «Ράπτη/Ράπτριας ενδυμάτων».

Ο/η ράπτης/τρια ενδυμάτων, κατασκευάζει ενδύματα βάσει σχεδίων που έφτιαξε ο/η ίδιος/α. Συμβουλεύει τους/τις πελάτες/ισσές του/της για την επιλογή των υφασμάτων, των χρωμάτων και των αξεσουάρ του ενδύματος και ακολούθως δημιουργεί το σχέδιό του.

Στη συνέχεια κατασκευάζει το πατρόν και κόβει τα κομμάτια τα οποία στη συνέχεια θα συνθέσουν το ένδυμα. Μετά ράβει το ένδυμα εφαρμόζοντας διάφορες τεχνικές επεξεργασίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατασκευάζει ταγιέρ, κοστούμια, φορέματα, πλεκτά, φούστες.

Οι εργασίες ραψίματος γίνονται με τη βοήθεια μηχανών, όπως η ραπτομηχανή, αλλά σε πολλές περιπτώσεις το ράψιμο γίνεται και στο χέρι.

Ο/η ράπτης/τρια σιδερώνει το ένδυμα και πραγματοποιεί τις απαιτούμενες πρόβες, για να κάνει τις αναγκαίες μικρές προσαρμογές πάνω στο σώμα του/της πελάτη/ισσας, πριν του/της το παραδώσει στην τελική του μορφή.

Στα καθήκοντα του/της ράπτη/τριας είναι και οι επιδιορθώσεις και μετατροπές ενδυμάτων.

The present study concerns the occupational profile of the “Clothing tailor/dressmaker”

The dressmaker makes clothes based on designs he/she made himself/herself. He/She advises his/her clients on the choice of fabrics, colors and accessories of the garment and then creates the design.

Then he/she makes the pattern and cuts the pieces that will then compose the garment. Next, he/she sews the garment applying various processing techniques. Indicatively, it is mentioned that he/she manufactures tailoring, suits, dresses, knitwear, skirts.

Sewing work is done with the help of machines like sewing machine, but in many cases sewing is also done by hand.

The tailor irons the garment and performs the required rehearsals, to make the necessary minor adjustments on the customer’s body, before handing it over to him/her in its final form.

Among the tasks of the tailor are also the repairs and alterations of clothes.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «ΡΡάάππττηη//ΡΡάάππττρριιααςς ΕΕννδδυυμμάάττωωνν».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,

− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους

− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,

− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων2, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: ι: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.

ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.

iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Νικόλαος Μαρκάκης (συγγραφέας), ο κος Χρηστάγγελος Γεωργαντέλης (εμπειρογνώμοναςεκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), η κα Αικατερίνη Συκαρά (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής εργοδοτικής οργάνωσης, εν προκειμένω της ΕΣΕΕ), η κα Ηλέκτρα Κορφιάτη (εμπειρογνώμονας επαγγέλματος) , και ο κος Ιωάννας Κατσικοπούλου (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, με την υποστήριξη των επιστημονικών στελεχών του ΚΑΕΛΕ ΕΣΕΕ, κ.κ. Χρήστου Συρομάχου και Μαρίας Περγιουδάκη, υπό την επιστημονική εποπτεία του Διευθυντή του ΚΑΕΛΕ ΕΣΕΕ κου Δημήτρη Πρίφτη.

^{1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)»}

^{2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021). Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτω., Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.}

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Σύμφωνα με τον ορισμό του ESCO (χ.χ.), o ράπτης είναι ο επαγγελματίας που σχεδιάζει, κατασκευάζει ή προσαρμόζει, μεταποιεί και επιδιορθώνει ειδικά σχεδιασμένα, κατά παραγγελία ή χειροποίητα ενδύματα από ύφασμα, ελαφρύ δέρμα, και άλλα υλικά, για γυναίκες, άνδρες και παιδιά. Παράγει είδη ένδυσης κατά παραγγελία, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του πελάτη ή του κατασκευαστή των ενδυμάτων. Μπορεί επίσης να μελετά και να κατανοεί πίνακες μεγεθών, λεπτομέρειες σχετικά με τις τελικές μετρήσεις κ.λπ.

Σύμφωνα με την ανάλυση του επαγγέλματος στην Ενότητα Β, ο ράπτης αρχικά συζητάει με τον πελάτη για το επιθυμητό σχέδιο του ενδύματος, το ύφασμα και τα απαιτούμενα αξεσουάρ. Στη συνέχεια, σχεδιάζει το πατρόν και κόβει το ύφασμα και τα βοηθητικά υλικά ανάλογα. Τέλος, ράβει το ένδυμα μέχρι την τελική του μορφή, όπως αυτό παραδίδεται στον πελάτη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

− Ραφείο (ανδρικών ή και γυναικείων ενδυμάτων)

− Κατάστημα επιδιόρθωσης ενδυμάτων

− Κατάστημα ραψίματος και μεταποίησης ενδυμάτων

− Οίκος μόδας ή υψηλής ραπτικής

− Εργαστήριο (βιοτεχνία) κατασκευής ενδυμάτων

− Βιοτεχνία έτοιμου ενδύματος (prêt a porter)

− Νοσοκομείο

− Θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφος

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Για τους ράπτες δεν ισχύουν ιδιαίτερες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματός τους, ούτε και υφίσταται κάποιου άλλου είδους τυπική αναγνώριση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα. Σε τυπικό πάντα επίπεδο, δεν υφίσταται άμεση σύνδεση του επαγγέλματος με τα υφιστάμενα στην Ελλάδα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

Προτείνονται οι εξής διαδρομές:

^{3 Στην παρούσα μελέτη η φράση «Ράπτης/Ράπτρια Ενδυμάτων» αναφέρεται και στα δύο φύλα. Το αρσενικό γραμματικό γένος χρησιμοποιείται για καθαρά πρακτικούς λόγους.}

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Σε επίπεδο τριτοβάθμιων οργανώσεων, οι ράπτες εργοδότες εκπροσωπούνται από τη ΓΣΕΒΕΕ. Σε δευτεροβάθμιο επίπεδο υπάρχει η Ο.Ε.Ρ.Ε. (Ομοσπονδία Εμποροραπτών – Ραπτών Ελλάδος), η οποία σε πρωτοβάθμιο συνδικαλιστικό επίπεδο έχει 12 Σωματεία – μέλη. Τα Σωματεία αυτά εκπροσωπούν επαγγελματίες σε επίπεδο Νομαρχιών ή Περιφερειών.

Υπάρχει επίσης ο Σ.Κ.Ε.Ε. (Σύνδεσμος Κατασκευαστών Εμποροραπτών Ελλάδος), που είναι μέλος του ΣΕΒ. Ο Σ.Κ.Ε.Ε. εκπροσωπεί βιοτεχνίες και βιομηχανίες κατασκευής ενδυμάτων, οι οποίες απασχολούν ράπτες.

Οι ράπτες που εργάζονται σε καταστήματα επιδιόρθωσης ρούχων, οι μοδίστρες καθώς και οι εργαζόμενοι σε οίκους μόδας με εξαρτημένη σχέση εργασίας εκπροσωπούνται σε δευτεροβάθμιο επίπεδο από την Ο.Ε.Κ.Ι.Δ.Ε. (Ομοσπονδία Εργατοϋπαλλήλων Κλωστοϋφαντουργίας, Ιματισμού, Δέρματος Ελλάδος), η οποία υπάγεται στη ΓΣΕΕ.

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

− Προτείνει, ενημερώνει και συζητάει με τον πελάτη για το σχέδιο του ενδύματος.

− Μετρά τις διαστάσεις του πελάτη, κοστολογεί την κατασκευή του ενδύματος και καθορίζει το χρονοδιάγραμμα για την διενέργεια προβών.

− Σχεδιάζει το πατρόν.

− Κόβει το ύφασμα.

− Κόβει τα βοηθητικά υλικά.

− Προετοιμάζει και ολοκληρώνει τις απαιτούμενες πρόβες

− Πραγματοποιεί τις εργασίες του κυρίως ραψίματος του ενδύματος.

− Πραγματοποιεί τις συμπληρωματικές εργασίες της ραφής.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

− Ιστορία ενδυμασίας

− Σωματομετρία − Υφασματολογία

− Χρωματολογία − Είδη και χρήσεις αξεσουάρ

− Ελεύθερο σχέδιο, σκίτσο ενδύματος

− Βασικές γνώσεις των τάσεων της μόδας

− Ορολογία ξένης γλώσσας (Αγγλικά, Γαλλικά)

− Ψυχολογία και τύποι πελατών

− Τεχνικές μεταποίησης ενδυμάτων (upcycling)

− Κοστολόγηση υλικών και εργασιών παραγωγής ενδυμάτων

− Βασικές αρχές δημοσίων σχέσεων

− Βασικές αρχές προγραμματισμού χρόνου εργασίας

− Καθορισμός χρονοδιαγράμματος προβών μέσω Η/Υ

− Καταγραφή κοστολόγησης α’ και β’ υλών μέσω Η/Υ

− Τεχνικές κατασκευής πατρόν

− Σχεδιαστικά όργανα

− Κωδικοποίηση κομματιών πατρόν

− Τεχνικές προσαρμογής πατρόν

− Τεχνικό σχέδιο ενδύματος

− Τεχνική σημαδέματος και κοπής υφασμάτων

− Είδη ψαλιδιών υφάσματος

− Κανόνες υγείας και ασφάλειας

− Βασικοί κανόνες εργονομίας

− Βιντεοσκόπηση και προβολή μέσω κοινωνικών δικτύων, στιγμιότυπων του σημαδέματος του υφάσματος, κατά τη διενέργεια των προβών, της συναρμολόγησης των ενδυμάτων

− Τεχνική σημαδέματος και κοπής βοηθητικών υλικών

− Διενέργεια προβών − Βασικές βελονιές στο χέρι

− Εξαρτήματα γαζωτικής μηχανής και άλλων τύπων ραπτομηχανής

− Λειτουργία ραπτομηχανών

− Τύποι γαζιού και ειδικών ραφών

− Τεχνικές συναρμολόγησης ενδυμάτων και διόρθωσης λαθών

− Λογισμικό σχεδιασμού ενδυμάτων μέσω Η/Υ

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Σχεδίαση προτεινόμενου ενδύματος

− Χρήση σχεδιαστικών οργάνων

− Σχεδιασμός ενδυμάτων μέσω Η/Υ

− Επιλογή γραμμής ενδύματος

− Επιλογή σχεδίου υφάσματος και αξεσουάρ

− Βιβλιογραφική έρευνα

− Εξυπηρέτηση πελατών

− Δημόσιες σχέσεις

− Καταμέτρηση διαστάσεων πελάτη

− Διαχείριση κοστολόγησης υλικών και εργασιών παραγωγής ενδυμάτων

− Προγραμματισμός χρονοδιαγράμματος προβών μέσω Η/Υ

− Εφαρμογή κοστολόγησης υλών μέσω Η/Υ

− Κατασκευή, δημιουργία και προσαρμογή πατρόν

− Κόψιμο του πατρόν

− Έλεγχος και εφαρμογή κωδικοποίησης κομματιών πατρόν

− Κατασκευή βασικού σκελετού πατρόν

− Στρώσιμο υφάσματος και τοποθέτηση πατρόν

− Έλεγχος υφάσματος για τυχόν ελαττώματα

− Σημάδεμα και κοπή υφάσματος (με σαπουνάκι)

− Χρήση ψαλιδιών υφάσματος και ηλεκτρικών ψαλιδιών

− Εφαρμογή κανόνων υγείας και ασφάλειας

− Εφαρμογή κανόνων εργονομίας

− Τοποθέτηση βοηθητικών υλικών στο ύφασμα

− Έλεγχος βοηθητικών υλικών για τυχόν ελαττώματα

− Σημάδεμα και κοπή βοηθητικών υλικών

− Ευελιξία κατά τη διενέργεια των προβών

− Διαχείριση απαιτητικών πελατών

− Χρήση της βελόνας κατά το τρύπωμα/σημάδεμα

− Συναρμολόγηση ενδυμάτων και διόρθωση λαθών

− Τοποθέτηση/εφαρμογή βοηθητικών υλικών

− Σιδέρωμα ενδύματος

− Χρήση βελόνας κατά το τρύπωμα/σημάδεμα/ράψιμο

− Επιλογή κατάλληλου τύπου κλωστής

− Χρήση της ραπτομηχανής

− Ρεγουλάρισμα των διορθωμένων κομματιών του ενδύματος

− Μεταποίηση ενδυμάτων (upcycling)

− Επιλογή κατάλληλου τύπου κλωστής

− Χρήση ατμοσίδερου

− Τοποθέτηση απαιτούμενων αξεσουάρ ενδύματος

− Αξιολόγηση ποιότητας του παραγόμενου ενδύματος