Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της «Προπονητή/Προπονήτριας». Ο/Η Προπονητή/Προπονήτρια είναι ο/η επαγγελματίας, ο/η οποίος/α αναλαμβάνει τον σχεδιασμό ,την οργάνωση, την εφαρμογή και τον έλεγχο της προπονητικής διαδικασίας, έχοντας ως σκοπό τη μεγιστοποίηση της απόδοσης των αθλητών και τη επίτευξη των στόχων της ομάδας.

Δεδομένου ότι το επάγγελμα του Προπονητή είναι ρυθμισμένο, παρουσιάζεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του επαγγέλματος καθώς και οι προϋποθέσεις για την έκδοση άδειας άσκησης του επαγγέλματος του προπονητή. Επίσης αναδεικνύονται οι προδιαγραφές, οι απαραίτητες γνώσεις, οι δεξιότητες και ικανότητες που πρέπει να διαθέτει ο/η επαγγελματίας Προπονητή/Προπονήτρια.

Τέλος, περιγράφονται όλες οι Υφιστάμενες διαδρομές και οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων (μέχρι επιπέδου 5 του ΕΠΠ) για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

The present study concerns the professional profile of the ” Sports Coach “. The Sports Coach is the professional who undertakes the design, organization, implementation, and monitoring of the coaching process, with the aim of maximizing the athletes’ performance and achieving the team’s goals.

As the profession of Coach is regulated, the institutional framework of the profession is presented, as well as the requirements for obtaining a coaching license. Moreover, the specifications, necessary knowledge, skills, and abilities that a professional Coach must possess are highlighted.

Finally, all existing pathways and indicative methods of assessing the required knowledge and skills (up to level 5 of the EQF) for acquiring the necessary qualifications are described.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «Προπονητή/Προπονήτριας».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,
− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους
− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,
− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων² , οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.

ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.

iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.
• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)
2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.
• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.
• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Παντελεήμων Μπακιρτζόγλου (συγγραφέας), Πολύζος Κάρολος (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), Σταφυλίδης Ανδρέας (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής εργοδοτικής οργάνωσης, εν προκειμένω της ΕΣΕΕ), Διαμαντίνα Πανταζή (εμπειρογνώμονας επαγγέλματος) και ο κος Χρήστος Κακαρούγκας (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, υπό τη συμβουλευτική υποστήριξη του Χρήστου Κακαρούγκα και υπό την επιστημονική εποπτεία και τον συντονισμό των επιστημονικών στελεχών του Ινστιτούτου Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΙΝΕ- ΓΣΕΕ): Ιάκωβος Καρατράσογλου, Ρένα Βαρβιτσιώτη και Παναγιώτης Νάτσης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Ο Προπονητής είναι ο επαγγελματίας, ο οποίος αναλαμβάνει τον σχεδιασμό, την οργάνωση, την εφαρμογή και τον έλεγχο της προπονητικής διαδικασίας, έχοντας ως σκοπό τη μεγιστοποίηση της απόδοσης των αθλητών και την επίτευξη των στόχων της ομάδας. Αποτελεί τη σημαντικότερη επιρροή στη συμπεριφορά και την ανάπτυξη των αθλητών, και είναι υπεύθυνος για τη στρατηγική και τακτική κατεύθυνση της ομάδας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

− Ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία.
− Αθλητικές ανώνυμες εταιρείες.
− Αθλητικές Ομοσπονδίες.
− Αθλητικές Ενώσεις.
− Αθλητικούς φορείς.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Το επάγγελμα του Προπονητή είναι ρυθμισμένο και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31Α του Ν. 2725/1999, όπως αυτό προστέθηκε στο άρθρο 37 του Ν. 4809/2021 και στο άρθρο 63 του Ν. 4818/2021, οι προπονητές διακρίνονται σε επίπεδα Α΄, Β΄ και Γ΄, αναλόγως της εκπαίδευσης (επίπεδο εκπαίδευσης) και των προσόντων τους και απασχολούνται αναλόγως του επιπέδου τους.

⁴ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

Υφιστάμενες Διαδρομές

³ Στην παρούσα μελέτη η λέξη «Προπονητής» αναφέρεται και στα δύο φύλα. Το αρσενικό γραμματικό γένος χρησιμοποιείται για καθαρά πρακτικούς λόγους. 4 Οι υφιστάμενες εκπαιδευτικές διαδρομές είναι αυτές που προσδιορίζονται από νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες είναι σε ισχύ και περιγράφουν τις προϋποθέσεις για την απόκτηση επαγγελματικών αδειών και επαγγελματικών δικαιωμάτων για ένα συγκεκριμένο επάγγελμα.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

− Ένωση Ελλήνων Προπονητών Πάλης (Ε.Ε.Π.Π): https://proponitespalis.blogspot.com
− Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Προπονητών και Επαγγελματιών Χιονοδρομίας (Π.Ε.Κ.Π.Ε.Χ.): https://popa.gr
− Πανελλήνια Ένωση Προπονητών Κλασικού Αθλητισμού (Π.Ε.Π.Κ.Α.): https://www.facebook.com/pepkastivos/
− Πανελλήνια Ένωση Προπονητών Ποδοσφαίρου (Π.Ε.Π.Π.): https://www.pepp.gr
− Πανελλήνια Ένωση Προπονητών Ταεκβοντό (Π.Ε.Π.Τ.Α.): https://elot-tkd.gr
− Πανελλήνια Ομοσπονδία Προπονητών Αθλημάτων (Π.Ο.Π.Α): https://popa.gr
− Πανελλήνιος Επαγγελματικός. Σύνδεσμος Προπονητών Τζούντο (Π.E.ΣΥ.Π.T.): https://www.facebook.com/profile.php?id=100082914803807
− Πανελλήνιος Σύλλογος Επαγγελματιών Αθλητισμού και Άσκησης (Π.Σ.Ε.Α.Α.): https://pseaa.gr
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Άρσης Βαρών (Π.Σ.Π.Α.Β.): https://www.facebook.com/groups/1246797315811715/
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Προπονητών Ιστιοπλοΐας (ΠΑ.Σ.Π.Ι.): https://paspi.gr
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Προπονητών Κανόε-Καγιάκ (ΠΑ.ΣΥ.Π.Κ-Κ.): http://canoehellas.weebly.com
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Προπονητών Καράτε (Π.Σ.Π.Κ.): https://www.facebook.com/profile.php?id=100067971195033
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Προπονητών Παραολυμπιακών Αθλημάτων (ΠΑ.ΣΥ.Π.Π.Α.): https://pasyppa.org
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Καλαθοσφαίρισης (Σ.Ε.Π.Κ.): https://www.sepk.gr
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Κολύμβησης Υδατοσφαίρισης Συγχρονισμένης Κολύμβησης και Καταδύσεων (Σ.Ε.Π.Κ.Υ.Σ.Κ.Κ.): https://www.facebook.com/HellenicAquatiqAssociation
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Ξιφασκίας (Σ.Ε.Π.ΞΙ.): h https://www.facebook.com/hellenicfencingcoaches/
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Πετοσφαίρισης (Σ.Ε.Π.Π.): https://www.seppe.gr
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Ποδηλασίας (Σ.Ε.Π.Π.): https://www.facebook.com/groups/1065607634027734/.
− Σύνδεσμος Ελλήνων Προπονητών Πυγμαχίας (Σ.Ε.Π.Π.): https://www.facebook.com/sepphellas
− Σύνδεσμος Προπονητών Αντισφαίρισης Ελλάδος (Σ.Π.Α.Ε.): https://www.spae.gr
− Σύνδεσμος Προπονητών Χειροσφαίρισης Ελλάδος (ΣΥ.Π.Χ.Ε.): https://sypxe.gr

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

− Σχεδιάζει την προπονητική διαδικασία.
− Οργανώνει την προπονητική διαδικασία.
− Εφαρμόζει την προπονητική διαδικασία και υποστηρίζει την αγωνιστική διαδικασία.
− Ελέγχει και αξιολογεί την προπονητική διαδικασία.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

− Αγγλικά και αγγλική αθλητική ορολογία.
− Ανάλυσης απόδοσης αθλητών και αθλητικών ομάδων (sports performance analysis).
− Ανατομία και φυσιολογία.
− Αρχές αθλητικής διατροφολογίας.
− Αρχές αθλητικής ψυχολογίας.
− Αρχές δημοσίων σχέσεων.
− Εμβιομηχανική και κινητικός έλεγχος.
− Εργοφυσιολογία / Εργομετρία.
− Κανόνες συμπεριφοράς και επικοινωνίας.
− Οργάνωση και διοίκηση αθλητισμού.
− Παιδαγωγική και διδακτική αθλητικών δεξιοτήτων.
− Προπονητική.
− Πρώτες βοήθειες.

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Ανάλυση ατομικών πληροφοριών φυσικής κατάστασης αθλητών.
− Αξιολόγηση αγωνιστικών στρατηγικών.
− Αξιολόγηση προόδου και επιδόσεων αθλητών.
− Διαχείριση αθλητικού εξοπλισμού.
− Έλεγχος αποτελεσματικότητας προπόνησης.
− Επίδειξη ασκήσεων προθέρμανσης και αποθεραπείας.
− Επίδειξη ασκησιολόγιου τεχνικής και ταχτικής του αθλήματος.
− Επιλογή ατομικών ή/και ομαδικών τεχνικών άσκησης.
− Επιλογή μεθόδων προπόνησης.
− Εφαρμογή προτύπων επαγγελματικής συμπεριφοράς.
− Εφαρμογή προτύπων επαγγελματικής συμπεριφοράς
− Καθοδήγηση προπόνησης.
− Καθορισμός γενικών και ειδικών στόχων προπόνησης.
− Κατανομή αθλητών σε τμήματα του αθλητικού σωματείου.
− Οργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων.
− Οργάνωση του αθλητικού περιβάλλοντος.
− Οργάνωση χώρου προπόνησης.
− Προετοιμασία εξοπλισμού και χώρου διεξαγωγής προπόνησης.
− Προετοιμασία περιεχομένων προπόνησης.
− Προσαρμογή της προπόνησης στο στόχο της ομάδας.
− Συντονισμός ομαδικής άσκησης.
− Σχεδιασμός ετήσιου πλάνου προπόνησης.
− Τήρηση ατομικών διοικητικών αρχείων.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ