Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «Καθαριστή/στριας Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων».

Ο/Η Καθαριστής/στρια Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες αναφορικά με την παροχή καθαρισμού ταπήτων και ταπετσαριών επίπλων, οι οποίες τον καθιστούν ικανό να ανταποκριθεί σε ένα ευρύ πεδίο επαγγελματικών δραστηριοτήτων, το οποίο εκτείνεται από την εφαρμογή υπηρεσιών διάγνωσης, συμβουλευτικής και αποθήκευσης ως τον καθαρισμό είτε σε οργανωμένους επαγγελματικούς χώρους (π.χ. ταπητοκαθαριστήρια) είτε στον χώρο των πελατών/πελατισσών.

Στην Ελλάδα το επάγγελμα του Καθαριστή/στριας Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων εμφανίζει σταθερή δυναμική προοπτική, αν και είναι εκτεθειμένο στον πάσης φύσεως ανταγωνισμό. Η απόκτηση και η ανάδειξη συγκριτικών πλεονεκτημάτων θεωρείται αναγκαίος όρος για την περαιτέρω ανάπτυξη του επαγγέλματος, οι απαιτήσεις άσκησης του οποίου έχουν αυξηθεί σημαντικά.

Όλα τα παραπάνω και πολλά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία για το επάγγελμα του/της «Καθαριστή/στριας Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων» αναλύονται εκτενώς στο παρόν επαγγελματικό περίγραμμα (ΕΠ), το οποίο με τη συνοδεία αντίστοιχου πλαισίου εκπαιδευτικών προδιαγραφών (ΠΕΠ), αναμένεται ότι θα συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην ομαλή και ασφαλή λειτουργικότητά του.

The present study concerns the occupational profile and the framework of educational standards of vocational training curricula of the “Carpet and Upholstery Cleaner”.

A “Carpet and Upholstery Cleaner” has the necessary knowledge, skills and abilities, regarding the provision of carpet and upholstery cleaning, which enable him to respond to a wide range of professional activities from the application of diagnostic, consulting and storage services to cleaning either in organised professional areas or in customer’s private area.

In Greece the profession of “Carpet and Upholstery Cleaner” appears to have stable dynamic perspective, although exposed to all kinds of competition. The requirements for practicing the profession have increased significantly, therefore a condition considered necessary for further development of profession is acquisition and promotion of the comparative advantages of the profession.

All the above and more interesting facts about the profession of “Carpet and Upholstery Cleaner” are extensively analysed in the present Professional Profile, which together with relevant framework of educational standards, is expected to contribute to a large extend to the smooth and safe functionality of this profession.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «Καθαριστή/στριας Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β΄ 566/08-05-2006) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,

− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά την παροχή των υπηρεσιών τους,

− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,

− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων1, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.

ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.

iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε αποτυπώνονται οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν ο κος Σπυρίδων Πάγκαλος (συγγραφέας), ο κος Κωνσταντίνος Σίφουνας (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), ο κος Βασίλειος Δανέζης (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής εργοδοτικής οργάνωσης, εν προκειμένω της ΓΣΕΒΕΕ), ο κος Γεώργιος Σκλήρης (εμπειρογνώμονας επαγγέλματος) και ο κος Ευστάθιος Κουρτίδης (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα με την υποστήριξη των επιστημονικών στελεχών του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ κ.κ. Γεωργίας Μιχαλοπούλου και Κωνσταντίνας Λουλούδη, υπό την επιστημονική εποπτεία του Εκτελεστικού Διευθυντή του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ κου Παρασκευά Λιντζέρη.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Ο Καθαριστής Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων προσφέρει, αυτόνομα ή συνεργατικά, ένα σύνολο δραστηριοτήτων που καταλήγουν στον καθαρισμό ταπήτων και ταπετσαριών επίπλων. Προσφέρει τις υπηρεσίες του, ως αυτοαπασχολούμενος είτε ή μισθωτός, είτε σε οργανωμένο επαγγελματικό χώρο (π.χ. ταπητοκαθαριστήριο) είτε επισκεπτόμενος τον χώρο των πελατών/πελατισσών.

Ο Καθαριστής Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες αναφορικά με την παροχή καθαρισμού ταπήτων και ταπετσαριών επίπλων, οι οποίες τον καθιστούν ικανό να ανταποκρίνεται σε ένα ευρύ πεδίο επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Οι δραστηριότητες αυτές αποσκοπούν στην παροχή ποικίλων, σχετικών με τα προς καθαρισμό προϊόντα, υπηρεσιών όπως: η μεταφορά τους από και προς τον χώρο του/της πελάτη/πελάτισσας, η διάγνωση της κατάστασής τους, ο καθαρισμός τους, η αποθήκευσή και η συντήρησή τους μέσω συμβουλών που δίνει στον/την πελάτη/πελάτισσα. Κατά την εργασία του, ο Καθαριστής Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων χειρίζεται ειδικά μηχανήματα και εργαλεία, όπως π.χ. επαγγελματικά πλυντήρια, ειδικές μηχανές καθαρισμού, μηχανές συσκευασίας κ.λπ. (ΕΟΠΠΕΠ, 2010, ESCO, 2022).

Στο επάγγελμα δεν εντοπίζονται ειδικότητες ή ειδικεύσεις, ενώ δεν απαιτείται επαγγελματική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ή τίτλος σπουδών. Για την περίπτωση ίδρυσης και λειτουργίας επιχείρησης, ως οργανωμένου χώρου εκτέλεσης των λειτουργιών του επαγγέλματος, ισχύουν οι πάγιες νομοθετικές διατάξεις.

Επιγραμματικά, είναι υπεύθυνος για μια σειρά παρεμβάσεων επί των ταπήτων και των ταπετσαριών επίπλων, για την παροχή υπηρεσιών παραλαβής και διάγνωσης, καθαρισμού, αποθήκευσης και επιστροφής ταπήτων στον επαγγελματικό του χώρο και για την επιτόπια παροχή υπηρεσιών διάγνωσης και καθαρισμού ταπήτων, ταπετσαριών επίπλων και ανάλογων υλικών (π.χ. στρωμάτων).

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

− Επαγγελματικός χώρος ταπητοκαθαριστηρίου και αποθήκη

− Χώρος πελάτη/πελάτισσας (μονοκατοικία, διαμέρισμα, επαγγελματικός χώρος, σκάφος, ναός κ.λπ)

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Για την άσκηση του επαγγέλματος δεν απαιτείται ειδική άδεια εργασίας, αλλά απαιτείται για το άνοιγμα επιχείρησης χορήγηση άδειας λειτουργίας δραστηριότητας (Νόμος 3325/2005).

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

Δεν υπάρχουν υφιστάμενες διαδρομές απόκτησης των απαιτούμενων προσόντων, που να ρυθμίζουν το συγκεκριμένο επάγγελμα. Προτείνονται οι ακόλουθες διαδρομές απόκτησης των απαιτούμενων προσόντων:

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

^{• Προστέθηκε διευκρίνιση ότι δεν καταγράφονται υφιστάμενες διαδρομές πιστοποίησης καθώς δεν απαιτείται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, ούτε υπάρχουν άλλες προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος.}

^{2 Στην παρούσα μελέτη η φράση «Καθαριστής Ταπήτων και Ταπετσαριών Επίπλων» αναφέρεται και στα δύο φύλα. Το αρσενικό γραμματικό γένος χρησιμοποιείται για καθαρά πρακτικούς λόγους.}

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου, κυρίως οι μικρές, είναι οργανωμένες σε πρωτοβάθμια σωματεία (ενδεικτικά: Σωματείο Ταπητοκαθαριστηρίων «Η Αττική» (https://www.tapitokatharistes.gr/), τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν και τη δευτεροβάθμια οργάνωση Πανελλήνια Ομοσπονδία Στεγνοκαθαριστηρίων, Ταπητοκαθαριστηρίων και Συναφών Επαγγελμάτων (https://www.cleaningfed.gr/), η οποία είναι μέλος της Τριτοβάθμιας Οργάνωσης Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. (https://www.gsevee.gr) (Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας).

Εργαζόμενοι στον κλάδο εκπροσωπούνται από ευρείες οργανώσεις όπως:

• Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (ΟΙΥΕ) https://oiye.gr/

• Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας http://www.eka.org.gr/

• Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) https://gsee.gr/

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

− Φροντίζει για την προμήθεια και συντήρηση των επαγγελματικών μηχανών και εργαλείων

− Φροντίζει για την επάρκεια των αναλώσιμων υλικών και την εκπαίδευση του βοηθητικού προσωπικού του ταπητοκαθαριστηρίου

− Παραλαμβάνει και παραδίδει στον/στην πελάτη/πελάτισσα τα είδη προς καθαρισμό

− Εκτελεί καθαρισμούς ταπήτων στον επαγγελματικό του χώρο

− Αποθηκεύει τους τάπητες

− Εκτελεί καθαρισμούς ταπήτων στον χώρο του/της πελάτη/πελάτισσας

− Εκτελεί καθαρισμούς ταπετσαριών καναπέδων και καθισμάτων στον χώρο του/της πελάτη/πελάτισσας

− Εκτελεί καθαρισμούς στρωμάτων στον χώρο του/της πελάτη/πελάτισσας

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

− Αρχές λειτουργίας, έλεγχος και συντήρηση μηχανών και εργαλείων ταπητοκαθαριστηρίου

− Βασικές αρχές marketing

− Βασικές αρχές επικοινωνίας

− Βασικές αρχές προστασίας περιβάλλοντος

− Επαγγελματική ορολογία

− Ηλεκτρονική και γραπτή επικοινωνία

− Κώδικας φορολογικών στοιχείων

− Μεθοδολογίες καθαρισμού

− Μηχανολογία καθαρισμού

− Μηχανοργάνωση επιχείρησης

− Οργάνωση αποθήκης

− Στοιχειώδεις αρχές management

− Τυπικές διαδικασίες ελέγχου και συντήρησης ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων

− Υγιεινή και ασφάλεια στον χώρο εργασίας

− Υφάνσιμες ίνες

− Χημεία καθαρισμού

− Χρήση διαδικτύου

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Αξιολόγηση κατάστασης προς καθαρισμό προϊόντων (ταπήτων και ταπετσαριών επίπλων)

− Εκτέλεση εργασιών φινιρίσματος προϊόντων (ταπήτων και ταπετσαριών επίπλων)

− Έλεγχος και συντήρηση μηχανών και εργαλείων ταπητοκαθαριστηρίου

− Έρευνα στο διαδίκτυο

− Εφαρμογή μεθοδολογιών ξελεκιάσματος και υγρού καθαρισμού ταπήτων

− Εφαρμογή τυπικών οδηγιών ελέγχου και συντήρησης ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων

− Μικρές επισκευές ταπήτων

− Ταξινόμηση ταπήτων στην αποθήκη

− Χειρισμός απορρυπαντικών και λοιπών καθαριστικών ουσιών υφασμάτων

− Χειρισμός μηχανών και εργαλείων ταπητοκαθαριστηρίου

− Χρήση ηλεκτρονικής επικοινωνίας

− Χρήση λάμπας UV

− Χρήση μεθοδολογιών ξηρού αφρού ή σαμπουάν

− Χρήση μέσων μεταφοράς (ταινιόδρομοι, καρότσια κλπ.)

− Χρήση μηχανής ψεκασμού – αναρρόφησης (extraction)

− Χρήση μηχανισμών απλώματος ταπήτων

− Χρήση μηχανισμών μεταφοράς ταπήτων

− Χρήση μηχανοργάνωσης επιχείρησης

− Χρήση μηχανών και εργαλείων για επιδαπέδιους καθαρισμούς ταπήτων

− Χρήση μηχανών και εργαλείων καθαρισμού

− Χρήση μηχανών στεγνής αναρρόφησης ταπήτων, ταπετσαριών, στρωμάτων

− Χρήση μηχανών συσκευασίας ταπήτων (σακουλοποιός κλπ.)

− Χειρισμός χημικών προϊόντων καθαρισμού υφασμάτων

− Χρήση πάγκου και εργαλείων φινιρίσματος ταπήτων

− Χρήση πλυντηρίου καθαρισμού ταπήτων

− Χρήση στυπτηρίων

− Χρήση τιναχτηριού

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το επάγγελμα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις βιωματικές γνώσεις και τις ικανότητες του ατόμου που το εξασκεί. Η απόκτηση αρχικά εμπειρικών γνώσεων και η συνεχής εξάσκηση και ανανέωσή τους αποτελούν βασικό πυλώνα για επιτυχή σταδιοδρομία στο επάγγελμα.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι για μια επιχείρηση, ως οργανωμένος χώρος εκτέλεσης των λειτουργιών του επαγγέλματος, οι απαιτήσεις συνίστανται αφενός στην ύπαρξη αρκετά μεγάλων βιοτεχνικών χώρων για το πλύσιμο και την αποθήκευση και αφετέρου στον εξοπλισμό τους με κατάλληλα μηχανήματα, τόσο εδραζόμενα (τιναχτήρι, πλυντήριο χαλιών, στυπτήριο, συσκευαστικό κλπ.), όσο και φορητά (μηχανή ψεκασμού – αναρρόφησης, περιστρεφόμενες βούρτσες κ.λπ.). Εκτός από τυχόν πάγια (έμμεσα) κόστη (ενοίκια, μισθοί μόνιμου προσωπικού κ.λπ.) σημαντικά άμεσα κόστη για την επιχείρηση είναι τα χημικά καθαρισμού, η αξία νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, τα ημερομίσθια εκτάκτων υπαλλήλων και τα καύσιμα για τη μεταφορά των χαλιών.