Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της «Διευθυντής Παραγωγής (Κινηματογράφου -Τηλεόρασης)». Ο/Η Διευθυντής Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) είναι ο επαγγελματίας που ως κύρια απασχόληση έχει την επίβλεψη και εκτέλεση μιας κινηματογραφικής ή και τηλεοπτικής παραγωγής. Αποτελεί το βασικό οργανωτικό και διοικητικό συνεργάτη τόσο του Σκηνοθέτη όσο και της παραγωγής, από την έναρξη της προετοιμασίας μέχρι και την ολοκλήρωση της.

Οι αρμοδιότητες του είναι:

1. Προετοιμάζει την κινηματογραφική ή/και τηλεοπτική παραγωγή.

2. Καταρτίζει τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.

3. Διεκπεραιώνει τις διοικητικές εργασίες της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής  παραγωγής.

4. Οργανώνει και επιβλέπει το κινηματογραφικό ή/και τηλεοπτικό γύρισμα σε φυσικούς χώρους ή/και σε studio.

5. Επιβλέπει την εξέλιξη της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.
6. Επιβλέπει την οικονομική διαχείριση της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.

Οι επαγγελματικοί χώροι που βρίσκει εφαρμογή το επάγγελμα του Διευθυντή Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) είναι τα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά studio, οι φυσικοί χώροι εγχώριοι και διεθνείς, τα γραφεία των εταιρειών παραγωγής, τα λογιστήρια των εταιρειών παραγωγής, τα studio μοντάζ και τα post production studio.

Το επάγγελμα του Διευθυντή Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) είναι συνυφασμένο με την ιστορία και την εξέλιξη του κινηματογράφου και της βιομηχανίας που αναπτύχθηκε για αυτό. Καθώς η βιομηχανία αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε με τα χρόνια, έτσι και ο ρόλος του Διευθυντή Παραγωγής προσαρμόστηκε και επεκτάθηκε για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις της σύγχρονης κινηματογραφικής και τηλεοπτικής παραγωγής.

The present study concerns the occupational profile of the “Production Manager (Film-TV)”. A Production  Manager (Film-TV) is the professional whose primary responsibility lies in overseeing and executing various  aspects of film or television production. This role serves as the central figure in terms of organization and  administration, collaborating closely with both the Director and the overall production team, from the initial  preparation stage to the final completion of the project. 

The key responsibilities of a Production Manager (Film-TV) encompass: 1. Preparation of film and/or TV  production. 2. Develops the budget and schedule for the film and/or TV production. 3. Handles  administrative tasks related to film and/or TV production. 4. Organizes and supervises the filming process,  whether in natural outdoor locations or studios. 5. Supervises the progress of film and/or TV production. 6.  Supervises the financial management of film and/or TV production. 

The professional domains where the role of Production Manager (Film-TV) is applicable are diverse and  include: film and television studios, domestic and international locations, production company offices,  accounting offices of production companies, editing studios and post-production studios. The profession of Production Manager (Film-TV) is deeply intertwined with the history and evolution of the  cinema and television industry. As the industry has developed and evolved over the years, so too has the  role of the Production Manager adapted and expanded to meet the growing complexities and demands of  modern film and television production. 

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα
του/της «Διευθυντής Παραγωγής (Κινηματογράφου -Τηλεόρασης)».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ ́αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:
− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,
− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους
− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,
− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων², οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος,iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.
ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες
της ανάλυσης του επαγγέλματος.
iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.
• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά
εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές
Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ.Θεοφάνης Μαραγκός (συγγραφέας), ο κος Ελευθέριος Χαρωνίτης (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), ο κος Αλέξανδρος Κατσάνης (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής εργοδοτικής οργάνωσης, εν προκειμένω της ΕΣΕΕ, ο κος Πασχάλης Κολέντσης (εμπειρογνώμονας επαγγέλματος) και η κα Ευθαλία Τσεγγελίδου (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, με την υποστήριξη των επιστημονικών στελεχών του ΚΑΕΛΕ ΕΣΕΕ, κ.κ. Χρήστου Συρομάχου και Μαρίας Περγιουδάκη, υπό την επιστημονική εποπτεία του Διευθυντή του ΚΑΕΛΕ ΕΣΕΕ κου Δημήτρη Πρίφτη.

_{1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)
2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.}

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

O Διευθυντής Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) (Production Manager (Film –TV)) συχνά ονομαζόμενος και ως «Οργανωτικός Συντονιστής Παραγωγής» έχει την ευθύνη για την επίβλεψη και εκτέλεση μιας κινηματογραφικής ή και τηλεοπτικής παραγωγής. Αποτελεί το βασικό οργανωτικό και διοικητικό συνεργάτη τόσο του σκηνοθέτη όσο και της παραγωγής, από την έναρξη της προετοιμασίας μέχρι και την ολοκλήρωση της. Ο Διευθυντής Παραγωγής πρέπει να περιφρουρεί τα συμφέροντα του Παραγωγού εντολέα του και να επιτυγχάνει τους πιο καλούς οικονομικούς και ποιοτικούς όρους για την κινηματογραφική ή και τηλεοπτική παραγωγή.
Συγκεκριμένα, οι αρμοδιότητες του είναι:
1. Προετοιμάζει την κινηματογραφική ή/και τηλεοπτική παραγωγή.
2. Καταρτίζει τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.
3. Διεκπεραιώνει τις διοικητικές εργασίες της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.
4. Οργανώνει και επιβλέπει το κινηματογραφικό ή/και τηλεοπτικό γύρισμα σε φυσικούς χώρους ή/και σε studio.
5. Επιβλέπει την εξέλιξη της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.
6. Επιβλέπει την οικονομική διαχείριση της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
− Κινηματογραφικά και τηλεοπτικά studio
− Φυσικοί χώροι
− Γραφεία εταιρειών παραγωγής
− Λογιστήρια εταιρειών παραγωγής
− Studio μοντάζ
− Post production

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Για την άσκηση του επαγγέλματος δεν απαιτείται ειδική άδεια εργασίας.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

_{3 Στην παρούσα μελέτη η φράση «Διευθυντής Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης» αναφέρεται και στα δύο φύλα. Το αρσενικό γραμματικό γένος
χρησιμοποιείται για καθαρά πρακτικούς λόγους.
4 Αντιστοιχεί στις αναγνωρισμένες κινηματογραφικές σχολές τριετούς τουλάχιστον φοίτησης του Υπουργείου Πολιτισμού μεταδευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης.}

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
− Ένωση Τεχνικών Ελληνικού Κινηματόγραφου & Τηλεόρασης – Οπτικοακουστικού Τομέα (Ε.Τ.Ε.Κ.Τ.-Ο.Τ.)
− Ένωση Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Αττικής (Ε.Τ.Ι.Τ.Α.)
− Ένωση Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Βορείας Ελλάδος (Ε.Τ.Ι.Τ.Β.Ε.)
− Ένωση Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Κρήτης (Ε.Τ.Ι.Τ.Κ.)
− Σύλλογος Τεχνικών Τηλεόρασης Ν∆ Ελλάδος (Σ.Τ.ΙΛ.Ν.Ε.)
− Πανελλήνια Ομοσπονδίας Συλλόγων Προσωπικού Εργαζόμενων Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ.)

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
− Προετοιμάζει την κινηματογραφική ή/και τηλεοπτική παραγωγή
− Καταρτίζει τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Διεκπεραιώνει τις διοικητικές εργασίες της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Οργανώνει και επιβλέπει το κινηματογραφικό ή/και τηλεοπτικό γύρισμα σε φυσικούς χώρους ή/και σε studio
− Επιβλέπει την εξέλιξη της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Επιβλέπει την οικονομική διαχείριση της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
− Βασικές Αρχές Ηχοληψίας
− Βασικές Αρχές Κινηματογράφησης
− Βασικές Αρχές Μοντάζ
− Βασικές Αρχές Σκηνοθεσίας
− Γενική Λογιστική
− Γνώσεις Οργάνωσης Γυρίσματος
− Δημόσιες Σχέσεις
− Δημόσιες Σχέσεις και Επικοινωνία
− Δίκαιο Επιχειρήσεων και Εταιριών
− Είδη Οπτικοακουστικών Έργων
− Επιχειρησιακές Επικοινωνίες
− Εργατική Νομοθεσία/Licencing
− Ιστορία Κινηματογράφου – Τηλεόρασης
− Οικονομία Επιχειρήσεων
− Οικονομικά Μαθηματικά
− Οργάνωση κινηματογραφικού και Τηλεοπτικού Γυρίσματος
− Προϋπολογισμός – Χρονοδιάγραμμα
− Τεχνική Συναλλαγών
− Τηλεοπτική / Κινηματογραφική Παραγωγή
− Τηλεοπτικό/Κινηματογραφικό Σενάριο
− Χρηματοοικονομική Διοίκηση

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Διαχείριση προϋπολογισμού της παραγωγής
− Ανάγνωση σεναρίου της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Διαχείριση χρονοδιαγράμματος κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Διεξαγωγή έρευνας αγοράς
− Διερεύνηση αναγκών εξοπλισμού της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Διερεύνηση αναγκών προσωπικού της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Εξασφάλιση ασφαλής και έγκαιρης μετάβασης του εξοπλισμού της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Εξασφάλιση διαμονής και διατροφής στο προσωπικό της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Εξασφάλιση διατροφής, διαμονής και μεταφοράς της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Επίβλεψη δημιουργίας αντίγραφων ασφάλειας της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής

− Επίβλεψη όλων των διαδικασιών της της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Επιβολή πολιτικών ασφαλείας στην προσβασιμότητα του υλικού της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Επικοινωνία με εκάστοτε αρμόδια αρχή
− Επίλυση οικονομικών εκκρεμοτήτων της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Επόπτευση της διαδικασίας αποθήκευσης και αρχειοθέτησης του υλικού της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Κατάρτιση απολογισμού δαπανών της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Κατάρτιση προϋπολογισμού κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Κατάρτιση συμβάσεων εργασίας και συμφωνητικά παροχής υπηρεσιών της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Κατάρτιση χρονοδιαγράμματος κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Πραγματοποίηση ρεπεράζ της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Προμήθεια αδειών λήψης της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων των δαπανών της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Σύνταξη συμβάσεων εργασίας ηθοποιών και τεχνικών της κινηματογραφικής ή/και τηλεοπτικής παραγωγής
− Υποβολή απολογισμού δαπανών στις οικονομικές υπηρεσίες

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Υπάρχουν ειδικεύσεις και διαβαθμίσεις στο επάγγελμα του Διευθυντή Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) χωρίς όμως να είναι καθορισμένες από τη νομοθεσία με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η καριέρα του Διευθυντή Παραγωγής (Κινηματογράφου –Τηλεόρασης) εξελίσσεται βαθμιαία, με την απόκτηση εμπειρίας και την ανάπτυξη των
δεξιοτήτων του, και μπορεί να σημειώσει επαγγελματική εξέλιξη με την πάροδο του χρόνου. Συνήθως, ξεκινά από τα χαμηλότερα εργασιακά στρώματα και ανεβαίνει βαθμίδες σταδιακά.

Οι ειδικεύσεις είναι: α) Διευθυντής Παραγωγής, β) Βοηθός Διευθυντή Παραγωγής, γ) Βοηθός Παραγωγής, δ) Υπεύθυνος
Διαχείρισης Χώρων, ε) Γραμματέας Παραγωγής και στ) Γενικών Καθηκόντων.