Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της «Διασώστη/Διασώστριας Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur)».

Ο/Η Διασώστης/Διασώστρια Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) είναι ο/η εργαζόμενος/η που παρακολουθεί, επιθεωρεί και διασφαλίζει την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του χιονοδρομικού πεδίου, σύμφωνα πάντα με τον κανονισμό λειτουργίας, την πολιτική και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στο χιονοδρομικό κέντρο. Διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που τον/την
καθιστούν ικανό/ή να ανταποκριθεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και χειρισμού εξειδικευμένου εξοπλισμού, για την εύρυθμη λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων και την ασφάλεια και ευημερία των χρηστών τους. Οι βασικοί άξονες του έργου των διασωστών/τριών χιονοδρομικών κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) είναι η πρόληψη ατυχημάτων, η αντιμετώπιση συμβάντων τραυματισμού, η ενημέρωση και η διάσωση σκιέρ και ασκούντων συναφή αθλήματα και γενικότερα ατόμων που ασκούν δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με τη χρήση του χιονοδρομικού κέντρου μέσα στα όρια ευθύνης τους.

Το επάγγελμα του Διασώστη / της Διασώστριας Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) αφορά στην παροχή υπηρεσιών ασφαλείας στον κλάδο της αναψυχής, η οποία παρέχεται με αμοιβή σε τρίτους και περιλαμβάνει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες, καθώς και οποιαδήποτε άλλη εργασία υποστήριξης των υπηρεσιών αυτών:
i. Έλεγχος καταλληλόλητας χιονοδρομικών πεδίων, εκτίμηση κινδύνων και λήψη κατάλληλων μέτρων ασφαλείας και προστασίας των χιονοδρόμων,
ii. Πρόληψη, έλεγχος και αντιμετώπιση χιονοστιβάδας,
iii. Εύρυθμη και ασφαλής λειτουργία των χιονοδρομικών πιστών, πληροφόρηση, καθοδήγηση και προειδοποίηση χιονοδρόμων για θέματα ασφάλειας,
iv. Συνεχής έλεγχος της κατάστασης του χιονιού και των καιρικών συνθηκών και παροχή πληροφοριών προς τους χιονοδρόμους,
v. Επικοινωνία και παροχή ποιοτικών χιονοδρομικών υπηρεσιών και εκδηλώσεων,
vi. Αξιολόγηση περιστατικών ασφαλείας και ενεργοποίηση σχεδίου επείγουσας δράσης,
vii. Χορήγηση πρώτων βοηθειών και μεταφορά του τραυματία στο ιατρείο του χιονοδρομικού κέντρου.

Το παρόν επαγγελματικό περίγραμμα αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό πληροφόρησης των υφιστάμενων ή υποψήφιων εργαζομένων αλλά και εργοδοτών, αναφορικά με τα σημαντικότερα στοιχεία αποτελεσματικής και αποδοτικής άσκησης επαγγελματικών καθηκόντων του Διασώστη / της Διασώστριας Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur). Εμπεριέχει εξίσου την περιγραφή και
τεκμηρίωση των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων άσκησης του επαγγέλματος και προτείνει την κατεύθυνση και το περιεχόμενο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση του συγκεκριμένου επαγγέλματος από φορείς εκπαίδευσης.

The present study concerns the occupational profile of the «Ski patrol / Pisteur».

The Ski patrol/Pisteur is the employee who monitors, inspects and ensures the orderly and safe operation of the ski area, always in accordance with the operating regulations, the policy and the procedures applied in the ski center. He/she has the necessary knowledge and skills that enable him/her to respond to a wide range of activities and handling specialized equipment, for the smooth operation of ski centers and the safety and well-being of their users. The main axes of his/her work are the prevention of accidents, the treatment of injury incidents, the information and rescue of skiers and those practicing related sports and in general people who carry out activities related to the use of the ski center within the limits of his/her responsibility.

The occupation of the Ski patrol/Pisteur is a type of third-party service provider of safety services in the leisure sector and includes one or more of the following services, as well as any other support work for these services:
I. Appropriate control of ski fields, risk assessment and taking appropriate preventive measures for the safety and protection of skiers,
II. Avalanche prevention, control and response,
III. Smooth and safe operation of the ski faithful, information, guidance and warning of ski resorts for safety issues,
IV. Continuous monitoring of snow and weather conditions and providing information to skiers,
V. Communication and provision of quality ski services and events,
VI. Security incident assessment and emergency action plan activation,
VII. Provision of first aid and transport of the injured to the ski center medical station.

This occupational profile is a useful information guide for existing or prospective employees as well as employers, regarding the most important elements of the effective and efficient exercise of the professional duties of the Ski Patrol / Pisteur. It also includes the description and documentation of the knowledge, skills and abilities to exercise the profession and suggests the direction and content for the professional education and training of the specific profession by training institutions.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Ως Διασώστης Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) ορίζεται ο επαγγελματίας που παρακολουθεί, επιθεωρεί και διασφαλίζει την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία του χιονοδρομικού πεδίου, σύμφωνα πάντα με τον κανονισμό λειτουργίας, την πολιτική και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στο χιονοδρομικό κέντρο. Διαθέτει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που τον καθιστούν ικανό να ανταποκριθεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και χειρισμού εξειδικευμένου εξοπλισμού, για την εύρυθμη λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων και την ασφάλεια και ευημερία των χρηστών τους. Οι βασικοί άξονες του έργου του είναι η πρόληψη α τυχημάτων, η αντιμετώπιση συμβάντων τραυματισμού, η ενημέρωση και η διάσωση σκιέρ και ασκούντων συναφή αθλήματα και γενικότερα ατόμων που ασκούν δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με τη χρήση του χιονοδρομικού κέντρου μέσα στα όρια ευθύνης του.

Το επάγγελμα του Διασώστη Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) αφορά στην παροχή υπηρεσιών ασφαλείας στον κλάδο της αναψυχής, η οποία παρέχεται με αμοιβή σε τρίτους και περιλαμβάνει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες, καθώς και οποιαδήποτε άλλη εργασία υποστήριξης των υπηρεσιών αυτών:
i. Έλεγχος καταλληλόλητας χιονοδρομικών πεδίων, εκτίμηση κινδύνων και λήψη κατάλληλων μέτρων ασφαλείας και προστασίας των χιονοδρόμων,
ii. Πρόληψη, έλεγχος και αντιμετώπιση χιονοστιβάδας,
iii. Εύρυθμη και ασφαλής λειτουργία των χιονοδρομικών πιστών, πληροφόρηση, καθοδήγηση και προειδοποίηση χιονοδρόμων για θέματα ασφάλειας,
iv. Συνεχής έλεγχος της κατάστασης του χιονιού και των καιρικών συνθηκών και παροχή πληροφοριών προς τους χιονοδρόμους,
v. Επικοινωνία και παροχή ποιοτικών χιονοδρομικών υπηρεσιών και εκδηλώσεων,
vi. Αξιολόγηση περιστατικών ασφαλείας και ενεργοποίηση σχεδίου επείγουσας δράσης,
vii. Χορήγηση πρώτων βοηθειών και μεταφορά του τραυματία στο ιατρείο του χιονοδρομικού κέντρου.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Ο «Διασώστης Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur)» παρέχει εργασία σε εξωτερικό περιβάλλον κάτω από δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες και αντίξοα καιρικά και φυσικά φαινόμενα (υπερβολικό κρύο, χιονόπτωση, ομίχλη, δυνατοί άνεμοι και έντονη αντανάκλαση του ήλιου στο χιόνι). Βρίσκεται σε συνεχή κίνηση στο χιονοδρομικό πεδίο παρουσία πελατών, αθλητών και προπονητών χιονοδρομίας, ομάδας διασωστών/πιστέρ, υπεύθυνων χειριστών εναέριων αναβατήρων και μηχανημάτων χιονόστρωσης. Απασχολείται σε καθεστώς επταήμερου και οκτάωρου προγράμματος εργασίας (κυλιόμενο ωράριο, εναλλαγή πόστων) και η άσκηση των καθηκόντων τουαπαιτείται έντονη σωματική άσκηση (χιονοδρομία καταβάσεων σε όλες τις συνθήκες και τα είδη χιονιού και με διασωστικό φορτίο).

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Δεν υπάρχουν σχετικές προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ
Το επάγγελμα του Διασώστη Χιονοδρομικών κέντρων / Pisteur δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο/ρυθμισμένο, ωστόσο υποχρεούται να εφαρμόζει τις υπουργικές αποφάσεις 14015/2022 (ΦΕΚ 3739/Β/15-7-2022) και 14015/2022 (ΦΕΚ 1339/Β/16-10-2002) οι οποίες αναφέρονται στην λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων.

Στις προτάσεις της Επιτροπής για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση των Οδηγών Βουνού, που έχει συσταθεί με την υπουργική απόφαση Αριθμ. 59125 ΓΓ4 (ΦΕΚ 2593/26-05-2022, τ.Β’), εντάσσεται η ίδρυση Εθνικής Σχολής επαγγελμάτων βουνού, με ειδικότητες εκ των οποίων η μία θα είναι αυτή του Διασώστη Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur). Αναφορικά με την υφιστάμενη κατάσταση στα Χιονοδρομικά Κέντρα, στην πρώτη από τις παρακάτω διαδρομές περιγράφονται τα επιθυμητά προσόντα άσκησης του επαγγέλματος του Διασώστη Χιονοδρομικών κέντρων / Pisteur. Οι λοιπές προτεινόμενες διαδρομές διατυπώνονται με επιφύλαξη τυχόν διορθώσεων εφόσον υπάρξει τελική ρύθμιση του θεσμικού πλαισίου του επαγγέλματος.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
1η Διαδρομή: Επαγγελματικήεμπειρία τουλάχιστον 2 χιονοδρομικών περιόδων ως πιστέρ χιονοδρομικού κέντρου ή/και άριστη γνώση χιονοδρομίας που αποδεικνύεται από επίσημο έγγραφο σχολής εσωτερικού ή εξωτερικού – πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών – Δίπλωμα εναερίτη διασώστη εκδοθέν από πιστοποιημένη σχολή.
2η Διαδρομή: Απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης – Εθνική Σχολή Επαγγελμάτων Βουνού της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.) – Πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών σε ισχύ.
3η Διαδρομή: Οδηγός Βουνού – Εθνική Σχολή Επαγγελμάτων Βουνού της Γ.Γ.Α. – Πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών σε ισχύ.
4η Διαδρομή: Συνοδός Βουνού – Εθνική Σχολή Επαγγελμάτων Βουνού της Γ.Γ.Α. – Πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών σε ισχύ.
5η Διαδρομή: Απόφοιτος Σχολής προπονητών αγωνιστικής αναρρίχησης & ορειβατικού σκι Γ΄ κατηγορίας – Εθνική Σχολή Επαγγελμάτων Βουνού της Γ.Γ.Α. – Πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών σε ισχύ.
6η Διαδρομή: Απόφοιτοι Σχολής προπονητών χιονοδρομίας Γ.Γ.Α. – Εθνική Σχολή Επαγγελμάτων Βουνού της Γ.Γ.Α. – Πιστοποιημένη γνώση Πρώτων βοηθειών σε ισχύ.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΕΙΣ
Το 2004 είχε ιδρυθεί η Πανελλήνια Ένωση Ελεγκτών και Διασωστών Χιονοδρομικών Κέντρων που αριθμούσε περίπου 120 άτομα. Το 2006 οργάνωσε και υλοποίησε σεμινάριο εκπαίδευσης και το 2009 αδράνησε.
Διεθνείς επαγγελματικές ενώσεις:
− National Ski Patrol (https://nspserves.org)
− The Professional Ski Patrol Association – PSPA (http://www.pspa.org)
− British Association of Ski Patrollers – BASP (https://www.basp.org.uk/)
− Canadian Ski Patrol – CSP (https://www.skipatrol.ca)

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
− Περιπολεί στον τομέα ευθύνης του, αξιολογεί τις συνθήκες του χιονοδρομικού κέντρου και λαμβάνει μέτρα ασφαλείας.
− Διαχειρίζεται ένα συμβάν ατυχήματος στο χιονοδρομικό πεδίο.
− Λαμβάνει προληπτικά μέτρα, βαθμονομεί και αντιμετωπίζει χιονοστιβάδες.
− Οργανώνει έρευνα και διάσωση στο βουνό και στους εναέριους αναβατήρες του χιονοδρομικού κέντρου.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
− Καθήκοντα και πεδίο ευθύνης διασώστη / πιστέρ
− Βασικές γνώσεις οργάνωσης και διαχείρισης χώρου ευθύνης
− Βασικές αρχές επικοινωνίας
− Γνώσεις χιονοδρομίας καταβάσεων
− Τεχνικές προσανατολισμού
− Βασικές γνώσεις μετεωρολογίας
− Διαχείριση κρίσεων που συνδέονται με την αντιμετώπιση απρόοπτων καταστάσεων
− Κανόνες υγείας και ασφάλειας
− Κανόνες περιβαλλοντικής συμπεριφοράς
− Κώδικας επαγγελματικής δεοντολογίας
− Βασικές γνώσεις Αγγλικής γλώσσας
− Πιστοποιημένες γνώσεις παροχής πρώτων βοηθειών
− Τεχνικές έρευνας και διάσωσης
− Τεχνικές και μέθοδοι ορεινής διάσωσης
− Γνώσεις της τεχνολογικής εξέλιξης των υλικών και του εξοπλισμού
− Γνώσεις χειρισμού σχοινιών και συστημάτων ασφάλισης
− Βαθμονόμηση χιονοστιβάδας
− Τεχνικές ενεργητικής ή παθητικής εκτόνωσης της χιονοστιβάδας
− Τεχνικές απεγκλωβισμού επιβατών από εναέριους αναβατήρες
− Βασικές αρχές διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
− Χρήση αλτίμετρου, πυξίδας και GPS
− Χρήση ασύρματων τηλεπικοινωνιακών συσκευών
− Χειρισμός έλκηθρου και μηχανοκίνητου διασωστικού έλκηθρου (snowmobile)
− Αναγνώριση κινδύνων που συνδέονται με την ασφαλή λειτουργία των πιστών
− Χιονοδρομία καταβάσεων σε όλες τις συνθήκες και τα είδη χιονιού
− Εφαρμογή κανόνων επαγγελματικής συμπεριφοράς
− Περιπολία Χιονοδρομικού Κέντρου
− Ανάγνωση και κατανόηση μετεωρολογικών προβλέψεων
− Χρήση διασωστικών σάκων και μηχανισμού «heligames»
− Χρήση εξοπλισμού διάσωσης (ράβδος εύρεσης – sonda, πομποδέκτης ARVA, φτυάρι)
− Χρήση μέσων ατομικής προστασίας
− Χρήση ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού
− Εφαρμογή πρωτοκόλλων παροχής πρώτων βοηθειών
− Εφαρμογή πρωτόκολλου αντιμετώπισης τραυματισμού
− Εφαρμογή πρωτοκόλλου ασφαλούς τοποθέτησης και μεταφοράς σε φορείο τραυματισμένου
− Εφαρμογή πρωτοκόλλου αντιμετώπισης χιονοστιβάδας.
− Εφαρμογή μεθόδων Βαθμονόμησης χιονοστιβάδας
− Χειρισμός σύγχρονων μέσων τεχνητής πρόκλησης χιονοστιβάδας

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Σχετικά με το περιβάλλον εργασίας των Διασωστών Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur), περισσότερες πληροφορίες μπορούν να αναζητηθούν στην κείμενη νομοθεσία:
− ΦΕΚ 2593/26-05-2022. Σύσταση και συγκρότηση Επιτροπής για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση των Οδηγών Βουνού.
− ΦΕΚ 3739/Β/15-7-2022. Καθορισμός προδιαγραφών ίδρυσης και κανονισμού λειτουργίας Χιονοδρομικών Κέντρων.
− ΦΕΚ 1339/Β/16-10-2002. Έγκριση κανονισμού λειτουργίας τουριστικών αναβατήρων και των παραρτημάτων που αφορούν διάσωση επιβατών και λειτουργία Χιονοδρομικών Κέντρων
Αναφορικά με τη φύση του επαγγέλματος των Διασωστών Χιονοδρομικών Κέντρων / Πιστέρ (Pisteur) σε διεθνές επίπεδο, πληροφορίες μπορούν να αναζητηθούν στην Εθνική Σχολή Χιονοδρομίας και Αλπινισμού της Γαλλίας – E.N.S.A.
(https://www.ensa.sports.gouv.fr), στον φορέα National Ski Patrol Europe – NSP (http://nspeurope.org/) και στoν National Ski Areas
Association – NSAA (https://www.nsaa.org).