Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της Τεχνικού βιομηχανικών εγκαταστάσεων.

Ο/Η Τεχνικός βιομηχανικών εγκαταστάσεων εργάζεται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις κάθε τύπου, ανάλογα με το είδος του  μηχανολογικού εξοπλισμού και τον κλάδο δραστηριοποίησης της μονάδας, που όμως περιλαμβάνει οπωσδήποτε μία παραγωγική διεργασία την οποία και επιτηρεί τεχνικά. Ο/Η Τεχνικός βιομηχανικών εγκαταστάσεων επιτηρεί τον μηχανολογικό εξοπλισμό της εγκατάστασης και την καλή λειτουργία του και εντοπίζει ανάγκες για τεχνική επέμβαση, πραγματοποιώντας τις απαιτούμενες μετρήσεις ελέγχου.  Πραγματοποιεί ο/η ίδιος/α ή/και επιτηρεί παρεμβάσεις επισκευής, συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών, αλλά και βελτίωσης του εξοπλισμού και φροντίζει για την ικανοποιητική και ορθή λειτουργία του. Επίσης, συμμετέχει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος υγείας και ασφάλειας των εγκαταστάσεων ευθύνης του, φροντίζοντας για την τήρηση όλων των προβλεπόμενων μέτρων προστασίας. Ο/Η Τεχνικός αναφέρεται άμεσα στον εργοδηγό ή, αν δεν υπάρχει, στον υπεύθυνο μηχανικό / μηχανικό βάρδιας ή στον διευθυντή εργοστασίου. Ο/Η Τεχνικός βιομηχανικών εγκαταστάσεων απασχολείται, σήμερα, κατά κύριο λόγο στη βιομηχανία και
ειδικότερα στους κλάδους, όπου ο μηχανολογικός εξοπλισμός είναι σημαντικός, ενώ η έλευση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και οι νέες τεχνικές αυτοματισμού καθιστούν το επάγγελμα κομβικό για τη λειτουργία των μονάδων.

The present study concerns the occupational profile of the Technician of Industrial Plant (TIP). The TIP refers to persons working in different industrial facilities with various types of mechanical equipment, depending on the sector of the company, but which necessarily includes a production process which he/she technically supervises. Among his/her responsibilities, the TIP supervises the mechanical
equipment of the technical machinery, supervises its proper operation, and identifies possible requirements for technical intervention, by making the necessary control measurements. He/she carries out himself/herself and/or supervises others in repair, maintenance, and improvement of the machinery / equipment and ensures its satisfactory and proper operation. He/she also participates in the design and implementation of the health and safety program, ensuring compliance with all the relevant protection measures. The TIP reports directly to the responsible plant engineer or factory manager and supervises the work of the equipment operators. The TIP is currently mainly employed in industry and especially in sectors where mechanical equipment is important, while the advent of the 4th industrial revolution and new automation techniques make this profession crucial for the safe operation of industrial plants.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Ο Τεχνικός βιομηχανικών εγκαταστάσεων επιτηρεί το μηχανολογικό εξοπλισμό της εγκατάστασης και την καλή λειτουργία του και εντοπίζει ανάγκες για τεχνική επέμβαση, πραγματοποιώντας τις απαιτούμενες μετρήσεις ελέγχου. Με βάση αυτά, πραγματοποιεί ο ίδιος ή/και επιτηρεί παρεμβάσεις επισκευής συντήρησης αποκατάστασης βλαβών, αλλά και βελτίωσης του εξοπλισμού και φροντίζει για την ικανοποιητική και ορθή λειτουργία του. Επίσης, συμμετέχει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος υγείας και ασφάλειας των εγκαταστάσεων ευθύνης του, μεριμνώντας για την τήρηση όλων των προβλεπόμενων μέτρων προστασίας. Η εγκατάσταση μπορεί να βρίσκεται σε βιομηχανικό ή βιοτεχνικό περιβάλλον και περιλαμβάνει όλον τον παραγωγικό εξοπλισμό και τις βοηθητικές παροχές (συστήματα ψύξης, θέρμανσης, υδραυλικά, κτλ.). Ο Τεχνικός αναφέρεται άμεσα στον εργοδηγό ή, αν δεν υπάρχει, στον υπεύθυνο μηχανικό / μηχανικό βάρδιας ή στον διευθυντή εργοστασίου και επιτηρεί τις εργασίες των χειριστών, του τομέα ευθύνης του. Επίσης, μπορεί να εργάζεται σε βάρδιες, ανάλογα με τις συνθήκες παραγωγής κάθε εγκατάστασης.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Ο Τεχνικός βιομηχανικών εγκαταστάσεων εργάζεται σε βιομηχανική / βιοτεχνική μονάδα, όπου συνήθως υπάρχει μία παραγωγική διεργασία και συνδεδεμένος σχετικός εξοπλισμός. Συνεπώς, μπορεί να εργάζεται σε μονάδες όλων των κλάδων του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας. Συνήθως, εργάζεται υπό συνθήκες ακουστικής όχλησης και, ανάλογα με τη διεργασία, μπορεί οι συνθήκες να είναι δύσκολες, ενδεχομένως και επικίνδυνες, γεγονός που επιβάλλει την αυστηρή τήρηση όλων των κανονισμών υγείας και ασφάλειας και τη χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Το επάγγελμα του Τεχνικού βιομηχανικών εγκαταστάσεων μπορεί να θεωρηθεί ρυθμισμένο, με βάση το ΠΔ 115/2012 που αναφέρεται στο επάγγελμα του Τεχνικού Μηχανικού Εγκαταστάσεων (ΤΜΕ), καθώς αρκετές από τις λειτουργίες που επιτελεί εντάσσονται σε αυτό. Άλλωστε το περίγραμμα που επικαιροποιείται με το παρόν κείμενο, είχε αξιοποιηθεί στη σύνταξη του σχετικού ΠΔ.
Ο ΤΜΕ έχει ως κύριο αντικείμενο την τεχνική επιτήρηση της λειτουργίας, την τεχνική υποστήριξη/επισκευή/συντήρηση και την αναβάθμιση του μηχανολογικού εξοπλισμού των εγκαταστάσεων που διαθέτουν μηχανολογικό εξοπλισμό, με κινητήρια ισχύ άνω των 60KW σε: α) βιομηχανίες και βιοτεχνίες, β) εγκαταστάσεις εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευμάτων, γ) εγκαταστάσεις άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, δ) εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και ατμού, ε) ηλεκτρολογικές ή μηχανολογικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης βιομηχανιών και κτηρίων, και ειδικότερα πάσης φύσεως ατμολέβητες, στ) εγκαταστάσεις συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων, αποβλήτων και ανάκτησης υλικών, και ζ) εγκαταστάσεις αποθήκευσης επικίνδυνων υλικών. Οι επαγγελματικές δραστηριότητες διακρίνονται σε τέσσερις (4) ειδικότητες και περιγράφονται αναλυτικά στο περίγραμμα.
Τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν τις επαγγελματικές δραστηριότητες του Τεχνικού Μηχανικού Εγκαταστάσεων κατατάσσονται στις παρακάτω τρεις βαθμίδες επαγγελματικών προσόντων:
α) Τεχνίτης μηχανικός εγκαταστάσεων που ανήκει στην 1η Βαθμίδα
β) Αρχιτεχνίτης μηχανικός εγκαταστάσεων που ανήκει στη 2η Βαθμίδα
γ) Εργοδηγός μηχανικός εγκαταστάσεων που ανήκει στην 3η Βαθμίδα.
Το περίγραμμα που περιγράφεται στη συνέχεια θεωρούμε ότι αποδίδει τη 2η βαθμίδα.
Ωστόσο, στην περίπτωση του Τεχνικού βιομηχανικών εγκαταστάσεων περιγράφονται ευρύτερες λειτουργίες, οι οποίες μπορεί να εκτελούνται στο πλαίσιο του συγκεκριμένου επαγγέλματος.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Με βάση το ΠΔ 115/2012, οι εκπαιδευτικές διαδρομές για την αναγγελία του επαγγέλματος Τεχνίτη μηχανικού εγκαταστάσεων είναι
οι εξής:
1η διαδρομή: Πτυχίο Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) τομέα μηχανολογίας, ειδικότητας Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών
2η διαδρομή: Πτυχίο Επαγγελματικών Σχολών (ΕΠΑ.Σ.), ειδικοτήτων Εργαλειομηχανών, Τεχνιτών Ναυπηγικής Βιομηχανίας, Τεχνιτών Εργαλειοσυστημάτων, Τεχνιτών Μηχανών Εσωτερικής Καύσης
3η διαδρομή: Πτυχίο των Ναυτικών Λυκείων ειδικότητας Μηχανικών και ΙΕΚ ειδικότητας Τεχνικού Εργαλειομηχανών Αριθμητικού Ελέγχου C.N.C.
4η διαδρομή: Πτυχίο Τ.Ε.Ε. Α` κύκλου, ειδικοτήτων «Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων» και «Μηχανοσυνθετών Αεροσκαφών».
5η διαδρομή: Πτυχίο Τ.Ε.Ε. Β` κύκλου, ειδικοτήτων «Εργαλειομηχανών CNC», «Μηχανοσυνθετών Αεροσκαφών» και απόφοιτοι ειδικότητας «Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού».
6η διαδρομή: Πτυχίο Τ.Ε.Σ., ειδικοτήτων «Εργαλειομηχανών», «Μηχανών Εσωτερικής Καύσης» και «Μηχανοσυνθετών Αεροσκαφών».
7η διαδρομή: Πτυχίο Τ.Ε.Λ., ειδικότητας «Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων & Βιομηχανικής Παραγωγής».
8η διαδρομή: Πτυχίο Μέσων Τεχνικών Σχολών ν.δ. 580/1970 «Περί του εποπτικού, εκπαιδευτικού, βοηθητικού εργαστηριακού, διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού των Κατωτέρων και Μέσων Επαγγελματικών Σχολών και τίνων οργανωτικών διατάξεων» (Α` 139) και ισότιμων σχολών τμήματος «Μηχανολόγου», «Μηχανικού Εμπορικού Ναυτικού», «Ναυπηγού» και «Μηχανικού Αεροσκαφών».
9η διαδρομή: Πτυχίο Κατώτερων Τεχνικών Σχολών ν.δ. 580/1970 και ισότιμων σχολών ειδικότητας «Μηχανοτεχνίτη» και Σχολών Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. του β.δ. 3/52 « Περί εκπαιδεύσεως μαθητών τεχνιτών» (Α` 157) και του ν.δ. 212/69 « Περί Οργανώσεως και Διοικήσεως του Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού» (Α`112) (κατώτερες) ειδικότητας «Μηχανοτεχνίτη», «Τεχνίτη Ναυπηγικής Βιομηχανίας», «Τεχνίτη Χυτηρίων», «Τεχνίτη Μηχανών Εσωτερικής Καύσης», «Τεχνίτη Στροβίλων – Λεβήτων» και «Μηχανικών Αεροσκαφών».
10η διαδρομή: Πτυχίο Σχολών Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. του ν. 1346/83 «Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων της Εργατικής Νομοθεσίας και ρύθμιση διαφόρων θεμάτων» (Α` 46) ειδικότητας «Μηχανοτεχνίτη», «Τεχνίτη Μηχανών Εσωτερικής Καύσης», «Τεχνίτη Ναυπηγικής Βιομηχανίας», «Μηχανικοί Κατασκευής Εργαλειοσυστημάτων», «Μηχανικοί Συντήρησης – Χειρισμού Εργαλειομηχανών».
Μετά την έκδοση βεβαίωσης αναγγελίας και εφόσον ο επαγγελματίας διαθέτει εμπειρία 2 τουλάχιστον ετών στο επάγγελμα (σε μια από τις τέσσερεις ειδικότητες που ορίζονται για το επάγγελμα), υπό την εποτεία Τεχνικού Μηχανικού Εγκαταστάσεων που διαθέτει ανώτερη και κατάλληλη άδεια, δύναται, η άδειά του να αναβαθμιστεί, σε αρχιτεχνίτη της συγκεκριμένης ειδικότητας, βαθμίδα στην οποία θεωρούμε ότι κατατάσσεται το παρόν επαγγελματικό περίγραμμα.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου, εφόσον αποδοθούν επαγγελματικά δικαιώματα στα αναφερόμενα προσόντα (τίτλους)
Οι παρακάτω προτεινόμενες εκπαιδευτικές διαδρομές επικαιροποιούν και συμπληρώνουν τις υφιστάμενες, με βάση τις ισχύουσες βαθμίδες και ειδικότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
1η Διαδρομή: Δίπλωμα ΣΑΕΚ (π. ΙΕΚ) επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) ειδικοτήτων τομέα Μηχανολογίας και Πτυχίο Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης – Τάξης Μαθητείας Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ). – επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) και συναφής επαγγελματική εμπειρία ενός (1) έτους.
Ειδικότητες ΣΑΕΚ:
• Τεχνικός Μηχανικός Θερμικών Εγκαταστάσεων και Μηχανικός Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου
• Τεχνικός Εγκαταστάσεων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Ειδικότητες Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας
• Τεχνικός Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών
2η Διαδρομή: Πτυχίο Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) επιπέδου 4 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) μηχανολογικού τομέα και συναφής επαγγελματική εμπειρία δύο (2) ετών. Ειδικότητες:
• Τεχνικός Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών
• Τεχνικός Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων και Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου
3η Διαδρομή: Πτυχίο ΕΠΑΣ Μαθητείας της ΔΥΠΑ, επιπέδου 3 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) μηχανολογικού τομέα, συναφής επαγγελματική εμπειρία ενός (1) έτους και Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στις ΚΕΛ του επαγγέλματος. Ειδικότητες:
• Τεχνιτών Εργαλειομηχανών

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Άτομα που ασκούν το συγκεκριμένο επάγγελμα μπορεί να είναι μέλη (χωρίς όμως να είναι υποχρεωτικό) της οργάνωσης:
− ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ.

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
− Πραγματοποιεί την τεχνική επιτήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού της βιομηχανικής εγκατάστασης, αξιολογεί την κατάστασή του και πραγματοποιεί μετρήσεις ελέγχου της λειτουργίας του.
− Καταγράφει προβλήματα στη λειτουργία του εξοπλισμού της βιομηχανικής εγκατάστασης, συστηματοποιεί την πληροφόρηση και διαμορφώνει οδηγίες και υποδείξεις για την επαναφορά του σε ικανοποιητική λειτουργία.
− Εντοπίζει σημεία παρέμβασης, προγραμματίζει και ιεραρχεί τις απαιτούμενες τεχνικές παρεμβάσεις συντήρησης, επισκευής, μετατροπής και επέκτασης του εξοπλισμού της βιομηχανικής εγκατάστασης και βελτίωσης της απόδοσής του.
− Εκτελεί τεχνικές παρεμβάσεις συντήρησης, επισκευής, μετατροπής και επέκτασης του εξοπλισμού της βιομηχανικής εγκατάστασης.
− Λαμβάνει γνώση των κινδύνων και εφαρμόζει τους κανόνες υγείας και ασφάλειας στις εγκαταστάσεις ευθύνης του.
− Συμμετέχει στις εταιρικές λειτουργίες εφαρμογής μεθόδων υγείας και ασφάλειας στις εγκαταστάσεις ευθύνης του.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
− Αρχές πυρόσβεσης και πυρασφάλειας
− Βασικές αρχές ηλεκτρικών μηχανών
− Βασικές αρχές οργάνωσης και προγραμματισμού παραγωγής
− Βασική χρήση Η/Υ και μοντελοποίηση / προσομοίωση διεργασιών
− Βιομηχανικοί αυτοματισμοί
− Διεθνείς οδηγοί και μεθοδολογίες ασφάλειας
− Ηλεκτροτεχνικές Εφαρμογές
− Ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός διεργασιών
− Θέρμανση-Ψύξη
− Κανονισμοί υγείας και ασφάλειας
− Μεθοδολογίες διερεύνησης ατυχημάτων
− Μηχανολογικό σχέδιο
− Προδιαγραφές Μέσων Ατομικής Προστασίας
− Τεχνική ορολογία (ελληνική και αγγλική)
− Τεχνολογία συγκολλήσεων
− Τεχνολογία εργαλειομηχανών
− Υδραυλικά & πνευματικά συστήματα

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
− Αναγνώριση δυσλειτουργιών μηχανολογικού εξοπλισμού
− Ανάγνωση και κατανόηση τεχνικών εγχειριδίων εξοπλισμού
− Ανάλυση ψηφιακών δεδομένων μηχανολογικού εξοπλισμού και σχετικών οργάνων μέτρησης
− Διενέργεια δοκιμαστικών λειτουργιών μηχανολογικού εξοπλισμού
− Εκτέλεση δοκιμαστικών και ελέγχων υγείας και ασφάλειας
− Επιθεώρηση και απογραφή εξοπλισμού ασφάλειας
− Εφαρμογή μέτρων ασφάλειας και μεθόδων προστασίας σε βιομηχανική εγκατάσταση
− Κατανόηση γενικών εγχειριδίων υγείας και ασφάλειας
− Κατανόηση και εφαρμογή διαδικασιών και μεθόδων υγείας και ασφάλειας
− Κατάρτιση προγράμματος εργασιών
− Συμπλήρωση εντύπων (π.χ. check lists)
− Σύνταξη τεχνικών κειμένων και αναφορών
− Τήρηση κανόνων υγείας και ασφάλειας
− Χειρισμός εργαλείων επισκόπησης και (απο-)συναρμολόγησης μηχανολογικού εξοπλισμού
− Χειρισμός εξοπλισμού επικοινωνίας
− Χρήση μέσων ατομικής προστασίας
− Χρήση μέσων πυρόσβεσης
− Χρήση οργάνων και εξοπλισμού ακριβείας
− Χρήση τεχνικών και γενικών λογισμικών λειτουργίας εξοπλισμού
− Χρήση ψηφιακών εργαλείων για τον έλεγχο μηχανημάτων