Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του «Στελέχους τμήματος εισαγωγών-εξαγωγών / διεθνών εμπορικών συναλλαγών».

Το Στέλεχος τμήματος εισαγωγών-εξαγωγών / διεθνών εμπορικών συναλλαγών είναι ο/η εργαζόμενος/η που απασχολείται σε επιχειρήσεις που αναπτύσσουν εξαγωγική – εισαγωγική δραστηριότητα και ο/η οποίος/α επιτελεί μια σειρά από εργασίες προκειμένου να συμβάλλει στην εμπορευματοποίηση των αγαθών ή/και υπηρεσιών της επιχείρησης, είτε στις ξένες αγορές, είτε στην εσωτερική αγορά. Ειδικότερα, οι εργασίες που εκτελεί συνίστανται στις κάτωθι:

• Παρακολουθεί και αναλύει πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις του διεθνούς εμπορικού χώρου στους κλάδους στους οποίους δραστηριοποιείται η επιχείρηση
• Αναλύει στοιχεία, τάσεις και μεγέθη που διαμορφώνονται στις διεθνείς αγορές στόχους
• Συμμετέχει στην προβολή των δραστηριοτήτων διεθνοποίησης της επιχείρησης, καθώς και σε εκθέσεις και επιχειρηματικές αποστολές
• Συμμετέχει σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης των αγορών
• Ασκεί διοικητική και εμπορική παρακολούθηση των πωλήσεων και των αγορών
• Επιλαμβάνεται τη διαχείριση φορολογικών και τελωνειακών θεμάτων, καθώς και ζητημάτων που σχετίζονται με τις διεθνείς μεταφορές και την ασφάλεια των εμπορευμάτων κατά τις εξαγωγές και εισαγωγές
• Προετοιμάζει τα έντυπα που απαιτούνται, οργανώνει, συντονίζει και παρακολουθεί συστηματικά τις διαδικασίες εξαγωγών και εισαγωγών της επιχείρησης
• Επιλύει τυχόν προβλήματα κατά τη διαδικασία εξαγωγικών πωλήσεων και εισαγωγών
• Επιλέγει, διαπραγματεύεται, συνεργάζεται και αξιολογεί παρόχους υπηρεσιών διεθνούς εμπορίου.

Ο χώρος εργασίας του βρίσκεται εντός της επιχείρησης, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να εργάζεται και εκτός αυτής. Ενδεικτικά, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις συνεργαζόμενων επιχειρήσεων με τις οποίες έχουν αναπτυχθεί διεθνείς συναλλαγές ή να συμμετάσχει σε εμπορικές αποστολές (Β2Β), διεθνείς εκθέσεις, συνέδρια κλπ. στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

The present study concerns the occupational profile of the “Import-export / international trade department executive”.
The Import-export / international trade department executive is the employee who works in companies that develop export-import activity and who performs a series of tasks in order to contribute to the commercialization of the company’s goods and/or services, either in foreign markets or in the internal market. In particular, the tasks he/she performs are the following:

• Monitoring and analyzing information regarding developments in the international trade space in the sectors in which the company operates
• Analyzing data, trends and sizes in international target markets
• Participating in the promotion of the company’s internationalization activities
• Participating in purchase negotiation processes
• Administrative and commercial monitoring of sales and purchases
• Management of tax & customs issues, as well as issues related to international transport and safety of goods during exports and imports
• Drafting required documents, organizing, coordinating and systematically monitoring the import and import processes of the company
• Resolving problems occuring during the export sales and import process
• Selection of, negotiating, collaborating with and evaluation of international trade service providers.

His/her workplace is typically located within the company premises, although in several cases he/she may also be working outside of them. Indicatively, he/she may be called to visit the premises of partner companies with which the employer company has developed international transactions, or to participate in trade missions (B2B), international exhibitions, conferences etc. in Greece and abroad.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του «Στελέχους τμήματος εισαγωγών εξαγωγών / διεθνών εμπορικών συναλλαγών».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,
− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους
− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,
− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων2, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04 21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.
ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.
iii) Η ανάλυση του επαγγελλματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.
• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».
• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.
• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.
• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)»
2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.

iv) Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες
(ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές
Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος
Εφαρμογής (ΕυΕ) της.
Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την
αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.
Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.
Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν ο κος Μιλτιάδης Σταμπουλής (συγγραφέας), ο κος Δημήτρης Καραβασίλης (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής εργοδοτικής οργάνωσης, εν προκειμένω του ΣΕΒ) και η κα Αλίκη Κύρου (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), ο κος Δημήτριος Δαπόντας και ο κος Νικόλαος Σκέντος (εμπειρογνώμονες επαγγέλματος) και η κα Ελευθερία Ρώμα (σύμβουλος επαγγελματικού περιγράμματος).

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, με την υποστήριξη των επιστημονικών στελεχών του ΣΕΒ/ΣΤΕΓΗ, κκ. Τέσσας Μίχου, Νίκου Γαβαλάκη, Χριστίνας Παππά και Ζήση Μανούζα, υπό την επιστημονική εποπτεία της Διευθύντριας Τομέα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού του ΣΕΒ, κας Ντόρας Οικονόμου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Το Στέλεχος τμήματος εισαγωγών-εξαγωγών / διεθνών εμπορικών συναλλαγών είναι ο εργαζόμενος που απασχολείται σε επιχειρήσεις που αναπτύσσουν εξαγωγική – εισαγωγική δραστηριότητα και ο οποίος επιτελεί μια σειρά από εργασίες προκειμένου να συμβάλλει στην εμπορευματοποίηση των αγαθών ή/και υπηρεσιών της επιχείρησης, είτε στις ξένες αγορές, είτε στην εσωτερική αγορά. Ειδικότερα, οι εργασίες που εκτελεί συνίστανται στις κάτωθι:

• Παρακολουθεί και αναλύει πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις του διεθνούς εμπορικού χώρου στους κλάδους που δραστηριοποιείται η επιχείρηση
• Αναλύει στοιχεία, τάσεις και μεγέθη που διαμορφώνονται στις διεθνείς αγορές στόχους
• Συμμετέχει στην προβολή των δραστηριοτήτων διεθνοποίησης της επιχείρησης, καθώς και σε εκθέσεις και επιχειρηματικές αποστολές
• Συμμετέχει σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης των αγορών
• Ασκεί διοικητική και εμπορική παρακολούθηση των πωλήσεων και των αγορών
• Επιλαμβάνεται τη διαχείριση φορολογικών και τελωνειακών θεμάτων, καθώς και ζητημάτων που σχετίζονται με τις διεθνείς μεταφορές και την ασφάλεια των εμπορευμάτων κατά τις εξαγωγές και εισαγωγές
• Προετοιμάζει τα έντυπα που απαιτούνται, οργανώνει, συντονίζει και παρακολουθεί συστηματικά τις διαδικασίες εξαγωγών και εισαγωγών της επιχείρησης
• Επιλύει τυχόν προβλήματα κατά τη διαδικασία εξαγωγικών πωλήσεων και εισαγωγών
• Επιλέγει, διαπραγματεύεται, συνεργάζεται και αξιολογεί παρόχους υπηρεσιών διεθνούς εμπορίου.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Το Στέλεχος τμήματος εισαγωγών-εξαγωγών / διεθνών εμπορικών συναλλαγών απασχολείται σε επιχειρήσεις που αναπτύσσουν εξαγωγική – εισαγωγική δραστηριότητα. Ο χώρος εργασίας του βρίσκεται εντός των γραφείων της επιχείρησης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να εργάζεται και εκτός αυτής. Ενδεικτικά, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις συνεργαζόμενων επιχειρήσεων με τις οποίες έχουν αναπτυχθεί διεθνείς συναλλαγές ή να συμμετάσχει σε εμπορικές αποστολές (Β2Β), διεθνείς εκθέσεις, συνέδρια κλπ. στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Δεν υπάρχουν.

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

1η Διαδρομή: Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ΣΑΕΚ (πρώην ΙΕΚ), επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, της ειδικότητας «Στέλεχος Διεθνούς Εμπορίου».
2η Διαδρομή: Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ΣΑΕΚ (πρώην ΙΕΚ), επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, των ειδικοτήτων του Τομέα Διοίκησης Οικονομίας, δύο (2) έτη συναφής επαγγελματική εμπειρία και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση στο σύνολο των γνώσεων (θεωρία) που αντιστοιχούν στις ΚΕΛ του επαγγέλματος.
3η Διαδρομή: Δίπλωμα Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης μαθητείας ΕΠΑΛ επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, της ειδικότητας «Υπάλληλος Διοίκησης και Οικονομικών Υπηρεσιών», δύο (2) έτη συναφής επαγγελματική εμπειρία και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση στο σύνολο των γνώσεων (θεωρία) που αντιστοιχούν στις ΚΕΛ του επαγγέλματος.
4η Διαδρομή: Πτυχίο ΕΠΑΛ επιπέδου 4 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, της ειδικότητας «Υπάλληλος Διοίκησης και Οικονομικών Υπηρεσιών», τρία (3) έτη συναφής επαγγελματική εμπειρία και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση στο σύνολο των γνώσεων (θεωρία) που αντιστοιχούν στις ΚΕΛ του επαγγέλματος.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων (Π.Σ.Ε.) http://www.pse.gr/
− Σύνδεσμος Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ) https://www.seve.gr/
− Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ) https://www.crete-exporters.com/
− Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) (https://gsee.gr/)
− Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος (https://oiye.gr/)

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
− Παρακολουθεί τις εξελίξεις του διεθνούς εμπορικού χώρου
− Αναλύει πληροφορίες σχετικά με τις διεθνείς αγορές στόχου, συμμετέχει στον σχεδιασμό της στρατηγικής διεθνοποίησης και σε εκθέσεις και επιχειρηματικές αποστολές
− Εκτελεί εργασίες για τις εξαγωγικές πωλήσεις και τις εισαγωγές της επιχείρησης
− Αναζητά, επιλέγει, διαπραγματεύεται, συνεργάζεται και αξιολογεί παρόχους υπηρεσιών διεθνούς εμπορίου
− Συντονίζει τις εργασίες υποστήριξης των εξαγωγών και εισαγωγών της επιχείρησης

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
− Άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας
− Αρχές ελέγχου των διεθνών συναλλαγών
− Αρχές και έννοιες του Ιδιωτικού, Δημόσιου, Εμπορικού και Διεθνούς Δικαίου
− Βασικές γνώσεις marketing και ψηφιακού marketing
− Βασικές γνώσεις δημοσίων σχέσεων
− Βασικές γνώσεις στατιστικού ελέγχου και διεργασιών
− Βασικές έννοιες και τεχνικές διοίκησης ποιότητας
− Βασικές έννοιες οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων
− Γνώσεις επικοινωνίας και ανάπτυξης διαπροσωπικών σχέσεων
− Γνώσεις σχεδιασμού της διείσδυσης σε ξένες αγορές
− Γνώση του διεθνούς νομικού και θεσμικού πλαισίου εμπορικών συναλλαγών (π.χ. incoterms) και των τελωνειακών και φορολογικών κανονισμών
− Γνώση των βασικών αρχών τιμολόγησης, δειγματοληψίας και παραγγελιοδοσίας
− Γνώση των λειτουργιών της εφοδιαστικής αλυσίδας
− Κανόνες ηθικής και δεοντολογίας του επαγγέλματος
− Πληροφοριακά συστήματα διαχείρισης παραγγελιών (OMS), διαχείρισης αποθήκης (WMS), διαχείρισης πελατών (CRM), διαχείρισης μεταφορών (TMS)
− Πληροφοριακά συστήματα Εισαγωγών / Εξαγωγών
− Συστήματα διασφάλισης ποιότητας
− Τεχνική ορολογία διεθνών εμπορικών συναλλαγών και χρηματοοικονομικών λειτουργιών (ελληνική και αγγλική)
− Τεχνικές και στρατηγικές διαπραγμάτευσης

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
− Αναζήτηση και επεξεργασία πληροφοριών για τον προσδιορισμό δυνητικών παρόχων υπηρεσιών διεθνούς εμπορίου
− Ανάλυση και αξιολόγηση πληροφοριών και δεδομένων για το διεθνές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον
− Αρχειοθέτηση και ταξινόμηση εγγράφων σε έντυπη ή και σε ηλεκτρονική μορφή
− Δημιουργία εμπορικών εγγράφων εισαγωγών / εξαγωγών
− Εκτέλεση τεχνικών και πρακτικών προώθησης / προβολής της επιχείρησης και των προϊόντων / υπηρεσιών της
− Έλεγχος εμπορικών εγγράφων
− Εφαρμογή διαδικασιών συστήματος διασφάλισης ποιότητας
− Εφαρμογή τεχνικών και στρατηγικών διαπραγμάτευσης
− Εφαρμογή τεχνικών διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας (προμηθειών, πωλήσεων, αποθηκών, διανομών)
− Κατανόηση και εφαρμογή των αρχών που διέπουν τις εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων και τους εμπορικούς περιορισμούς
− Παρακολούθηση επιδόσεων διεθνούς αγοράς
− Παρακολούθηση των υπαρχόντων πελατών μέσω συστημάτων CRM
− Προγραμματισμός / οργάνωση εργασίας
− Σύγκριση των διαφορετικών ειδών τιμολογίων, οικονομικών και λογιστικών καταστάσεων
− Συλλογή, ανάλυση και αξιολόγηση πληροφοριών και δεδομένων σχετικά με το οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό περιβάλλον στις αγορές στόχου και στους κλάδους ενδιαφέροντος
− Σύνταξη περιεκτικών αναφορών και παρουσιάσεων
− Τήρηση της νομοθεσίας που διέπει τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές
− Τήρηση των κανόνων ηθικής και δεοντολογίας του επαγγέλματος
− Χρήση ψηφιακών εφαρμογών επεξεργασίας, σύνθεσης και παρουσίασης δεδομένων