Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του/της «Ειδικού Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας». Ο/Η Ειδικός Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας είναι ο/η επαγγελματίας που έχει ως κύριο σκοπό την εφαρμογή και όχι τον σχεδιασμό δομημένων προγραμμάτων σωματικής άσκησης για υγεία, ευεξία και φυσική κατάσταση που προορίζονται για το ευρύ κοινό.

Πιο συγκεκριμένα, ο/η Ειδικός Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας είναι ο/η επαγγελματίας που εφαρμόζει προγράμματα personal training (μέθοδος ατομικής εξατομικευμένης προπόνησης με αντιστάσεις ή/και αερόβιες ασκήσεις), group training (μέθοδος προπόνησης ομαδικής άσκησης με μουσική), pilates (μέθοδος προπόνησης πιλάτες) και yoga (μέθοδο προπόνησης γιόγκα). Κύριος σκοπός του/της εν λόγω επαγγελματία είναι η μύηση των συμμετεχόντων σε έναν δραστήριο τρόπο ζωής, αφού τα οφέλη από την καθιστική ζωή είναι μηδαμινά ενώ συνοδεύεται από μία πληθώρα παρενεργειών που συνδέονται άρρηκτα με ποικίλα προβλήματα για την ανθρώπινη υγεία. Επιδίωξη του/της εν λόγω επαγγελματία είναι η ανάπτυξη όλων των παραμέτρων της φυσικής κατάστασης του ανθρώπου: μυϊκή δύναμη, μυϊκή αντοχή, καρδιοαναπνευστική αντοχή, ευλυγισία-ευκαμψία, σύσταση σώματος και η ψυχική υγεία. Εργάζεται σε γυμναστήρια, επαγγελματικούς χώρους άσκησης, χώρους προσωπικής εκγύμνασης, αθλητικά πάρκα και κέντρα ευεξίας.

Συνοψίζοντας ο/η Ειδικός Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας είναι υπεύθυνος/η για την εφαρμογή προγραμμάτων σωματικής άσκησης με έναν ασφαλή τρόπο ακολουθώντας τις κατευθυντήριες οδηγίες της διεθνούς μεθοδολογίας προγραμμάτων άσκησης και ευεξίας.

This study concerns the professional profile of the “Fitness Instructor”. The Fitness Instructor is the professional whose primary purpose is the implementation, not the design, of structured health, wellness, and fitness programs intended for the general public.

More specifically, the Fitness Instructor is the professional who implements personal training programs (method of individual personalized training with resistance and/or aerobic exercises), group training (method of group exercise training with music), pilates (pilates training method) and yoga (yoga training method). The main purpose of the said professional is to introduce the participants to an active lifestyle, since the benefits of a sedentary life are minimal while it is accompanied by a multitude of side effects that are inextricably linked to various problems for human health. The pursuit of this professional is the development of all parameters of the human physical condition: muscular strength, muscular endurance, cardiorespiratory endurance, flexibilityflexibility, body composition and mental health. He works in gyms, professional exercise areas, personal training areas, sports parks and wellness centers.

In summary a Fitness Instructor is responsible for the implementation of physical exercise programs in a safe manner following the guidelines of the international methodology of exercise and wellness programs.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του/της «Ειδικού Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας». Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά. Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς. Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,
− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους
− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,
−  επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων2, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.
i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.
ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες
της ανάλυσης του επαγγέλματος.
iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.
• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

1 «Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «Ι.Ε.Κ.», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «Σ.Α.Ε.Κ.», αντίστοιχα. Σχετ. παρ.2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (Α’9)
2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.
• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν ο Αναγνωστόπουλος Κωνσταντίνος (συγγραφέας), η Ιωαννίδου Βαρβάρα (εμπειρογνώμονας) και οι Δούκα Χαρίκλεια, Καραγκούνης Αριστοτέλης (πληροφορητές). Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, υπό τη συμβουλευτική υποστήριξη του Κακαρούγκα Χρήστου και υπό την επιστημονική εποπτεία και τον συντονισμό των επιστημονικών στελεχών του ΙΝΕ ΓΣΕΕ Ρένας Βαρβιτσιώτη, Ιάκωβου Καρατράσογλου και Παναγιώτη Νάτση

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Ο Ειδικός Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας είναι ο επαγγελματίας στον τομέα της εφαρμογής προγραμμάτων
άσκησης και ευεξίας ο οποίος έχει ως κύριο σκοπό την εφαρμογή και όχι τον σχεδιασμό δομημένων προγραμμάτων σωματικής
άσκησης για υγεία, ευεξία και φυσική κατάσταση στο ευρύ κοινό.
Αναλυτικότερα ο επαγγελματίας με την ειδικότητα: «Ειδικός Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας» είναι υπεύθυνος
για την εφαρμογή προγραμμάτων personal training (μέθοδος ατομικής εξατομικευμένης προπόνησης με αντιστάσεις ή/και
αερόβιες ασκήσεις), group training (μέθοδος προπόνησης ομαδικής άσκησης με μουσική), pilates (μέθοδος προπόνησης πιλάτες)
και yoga (μέθοδο προπόνησης γιόγκα). Κύριος σκοπός του εν λόγω επαγγελματία είναι: η προαγωγή της υγείας και η ανάπτυξη
όλων των παραμέτρων της φυσικής κατάστασης ενός ανθρώπου: μυϊκή δύναμη, μυϊκή αντοχή, καρδιοαναπνευστική αντοχή,
ευλυγισία-ευκαμψία, σύσταση σώματος και η ψυχική υγεία). Εργάζεται σε γυμναστήρια, χώρους άσκησης, χώρους προσωπικής
εκγύμνασης, αθλητικά πάρκα και κέντρα ευεξίας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
− Γυμναστήρια – Επαγγελματικοί χώροι άσκησης
− Χώροι προσωπικής εκγύμνασης
− Αθλητικά πάρκα

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Δεν υπάρχουν ρυθμισμένες νομικά προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
− International Federation of Bodybuilding and Fitness (IFBB).
− Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματικής Διάπλασης και Φιτνες (Π.Ο.Σ.Δ.).
− Πανελλήνιος Σύλλογος Επαγγελματιών Αθλητισμού και Άσκησης (Π.Σ.Ε.Α.Α.).
− Πανελλήνιος Σύνδεσμος Γυμναστηρίων (ΠΑ.ΣΥ.ΓΥ).
− Πανελλήνια Ένωση Πτυχιούχων Φυσικής Αγωγής (Π.Ε.Π.Φ.Α.).
− Ένωση Γυμναστών Βορείου Ελλάδος (Ε.Γ.Β.Ε.).

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
− Συλλέγει πληροφορίες για την υγεία, την σωματική κατάσταση και την προπονητική εμπειρία του εκάστοτε ασκούμενου και
συμφωνεί το ασκησιολόγιο.
− Οργανώνει τον εξοπλισμό γυμναστικής και τον χώρο που θα εφαρμόσει το πρόγραμμα άσκησης και ευεξίας.
− Εφαρμόζει το πρόγραμμα άσκησης και ευεξίας.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
− Αρχές φυσιολογίας και φυσιολογίας της άσκησης του ανθρώπου.
− Γενικές αρχές ασκησιολογίου.
− Γνώσεις αθλητικής ψυχολογίας.
− Γνώσεις εμβιομηχανικής.
− Διαχείριση χώρου άσκησης και ευεξίας.
− Εξοπλισμός γυμναστικής.
− Κώδικας ηθικής και επαγγελματικής συμπεριφοράς.
− Μεθοδολογία προπονητικής.
− Στοιχεία ανατομικής του ανθρώπου.
Διαφοροποίηση γνώσεων ανάλογα με την μέθοδο προπόνησης:
− Γνώσεις της μεθόδου ατομικής εξατομικευμένης προπόνησης με αντιστάσεις και του ασκησιολογίου (Personal Training).
ή/και
− Γνώσεις της μεθόδου προπόνησης ομαδικής άσκησης με μουσική και διαχείρισης πολλών ατόμων ταυτόχρονα (Group
Training).
ή/και
− Γνώσεις της μεθόδου προπόνησης Πιλάτες (Pilates).
ή/και
− Γνώσεις της μεθόδου προπόνησης Γιόγκα (Yoga).

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
− Ανάλυση ατομικών πληροφοριών φυσικής κατάστασης ασκούμενου.
− Διασφάλιση ασφαλούς περιβάλλοντος ασκήσεων.
− Ενημέρωση για τα οφέλη του υγιεινού τρόπου ζωής.
− Επίδειξη ασκήσεων αποθεραπείας.
− Επίδειξη ασκήσεων προθέρμανσης.
− Εφαρμογή προτύπων επαγγελματικής συμπεριφοράς.
− Καθοδήγηση εξατομικευμένης προπόνησης.
− Μελέτη ασκησιολογίου.
− Προγραμματισμός προγραμμάτων άσκησης.
− Προετοιμασία εξοπλισμού και χώρου διεξαγωγής προγραμμάτων άσκησης και ευεξίας.
− Προσαρμογή ασκήσεων φυσικής κατάστασης.
− Προσδιορισμός των στόχων του ασκούμενου (π.χ. μείωση σωματικού λίπους, ενδυνάμωση, υπερτροφία, μυϊκή ευκρίνεια,
ευλυγισία-ευκαμψία, καρδιοαναπνευστική αντοχή, μυϊκή αντοχή, υγεία, επανένταξη μετά από τραυματισμό αφού έχει
πραγματοποιηθεί αποκατάσταση κλπ.).
− Συλλογή πληροφοριών υγείας και φυσικής κατάστασης ασκούμενου.
− Συντονισμός ομαδικής άσκησης.
− Υπαγόρευση ασκήσεων.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Οι επαγγελματίες που ασκούν το επάγγελμα του «Ειδικού Εφαρμογής Προγραμμάτων Άσκησης και Ευεξίας» με σκοπό να εξειδικευτούν στις διαφορετικές μεθόδους σωματικής άσκησης και ευεξίας (π.χ. Personal training, group training, pilates, yoga κ.λπ.), συχνά επιλέγουν να εκπαιδευτούν και να πιστοποιηθούν από εξειδικευμένους οργανισμούς στις εν λόγω μεθόδους
σωματικής άσκησης και ευεξίας.