Η παρούσα μελέτη αφορά στο επαγγελματικό περίγραμμα του «Τεχνικού διαχείρισης και ελέγχου συστημάτων προστασίας περιβάλλοντος».

Ως τεχνικός διαχείρισης και ελέγχου συστημάτων προστασίας περιβάλλοντος είναι ο/η εργαζόμενος/η του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα (ΟΤΑ και Περιφερειών) που συμμετέχει σε τεχνικές εργασίες λειτουργίας και συντήρησης εγκαταστάσεων που συνθέτουν συστήματα προστασίας του περιβάλλοντος με σκοπό την προληπτική αντιμετώπιση της ρύπανσης, την αντιμετώπιση και αποκατάσταση της έκτακτης ή μόνιμης ρύπανσης και την ελαχιστοποίηση των πάσης φύσεως κινδύνων που σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία.

The present study concerns the occupational profile of the “Management and control technician for environmental protection systems”.

A management and control technician for environmental protection systems is defined as a Private or Public Sector employee (Local Government and Regions), who participates in technical operations and maintenance of facilities that constitute environmental protection systems for the purposes of preventative treatment of pollution, the mitigation and restoration of urgent or permanent pollution and the minimization of all kinds of risks related to human health.

Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα και το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για το επάγγελμα του «Τεχνικού διαχείρισης και ελέγχου συστημάτων προστασίας περιβάλλοντος».

Το επαγγελματικό περίγραμμα συνιστά μια κωδικοποιημένη αποτύπωση του περιεχομένου του επαγγέλματος, καθώς και των απαιτούμενων για την άσκησή του προσόντων, όπως ορίζονται στην υπ΄αριθμ. 110988 ΚΥΑ (ΦΕΚ 566/8.5.06) με περιεχόμενο «Πιστοποίηση Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». Αντίστοιχα, το πλαίσιο εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αξιοποιεί στο ακέραιο την «πρώτη ύλη» του επαγγελματικού περιγράμματος και διατυπώνει τις ελάχιστες βασικές προδιαγραφές που προηγούνται του κάθε εκπαιδευτικού σχεδιασμού, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα θεσμικά του χαρακτηριστικά.

Η δομή, το περιεχόμενο και ο τρόπος παρουσίασης της μελέτης, δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησής της από πολλαπλές ομάδες απεύθυνσης, εξυπηρετώντας διαφορετικούς κάθε φορά σκοπούς.

Ειδικότερα, μπορεί να αξιοποιηθεί από:

− εργαζόμενους ή ανέργους, ως εργαλείο πληροφόρησης για το επάγγελμα ή περιγραφής και τεκμηρίωσης των γνώσεων/δεξιοτήτων/ικανοτήτων τους,

− υπηρεσίες απασχόλησης και συμβουλευτικής σταδιοδρομίας, κατά τη παροχή των υπηρεσιών τους

− φορείς εκπαίδευσης/κατάρτισης, για να προσαρμόσουν τα προγράμματά τους,

− επιχειρήσεις, για να περιγράψουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις δεξιότητες και τα προσόντα των εργαζομένων στις σχετικές θέσεις εργασίας.

Η μελέτη ακολουθεί ένα δομημένο πρότυπο με συγκεκριμένες μεθοδολογικές προδιαγραφές που ορίζονται στις Προδιαγραφές Εκσυγχρονισμένης Μεθοδολογίας, Προτύπων και Εργαλείων Εκπόνησης Επαγγελματικών Περιγραμμάτων και Πλαισίων Προδιαγραφών Προγραμμάτων2, οι οποίες εγκρίθηκαν με την υπ’ αριθμ. ΓΔ/12832/15-04-21 Απόφαση της υπ’ αριθμ. 443ης/14-04-21 Συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Συγκεκριμένα, η μελέτη εμπεριέχει: i) την εισαγωγή, ii) τη σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, iii) την ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος, iv) τη βιβλιογραφία και v) το Πλαίσιο Εκπαιδευτικών Προδιαγραφών Προγραμμάτων.

i) Η εισαγωγή προσδιορίζει αδρά το περιεχόμενο της μελέτης και τον τρόπο αξιοποίησής της.

ii) Η σύνοψη του επαγγελματικού περιγράμματος, παρουσιάζει περιληπτικά τις βασικές πληροφορίες της ανάλυσης του επαγγέλματος.

iii) Η ανάλυση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει τις παρακάτω ενότητες:

• Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος / ειδικότητας – «προδιαγραφές».

• Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος / ειδικότητας.

• Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

• Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.

Στην Ενότητα Α καταγράφονται οι γενικότερες συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, οι τεχνολογικές και άλλες αλλαγές που το επηρεάζουν, οι προοπτικές του επαγγέλματος στην αγορά εργασίας και των κλάδων δραστηριότητας στους οποίους ασκείται, καθώς και οι ρυθμίσεις που ισχύουν σχετικά με την άσκησή του.

Στην Ενότητα Β αποτυπώνεται το περιεχόμενο του επαγγέλματος. Αναλύεται σε Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΚΕΛ1 έως ΚΕΛν), κάθε ΚΕΛ αναλύεται σε Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) και κάθε ΕΕΛ σε Επαγγελματικές Εργασίες (ΕΕ). Για κάθε ΕΕΛ προσδιορίζονται τα Κριτήρια Επαγγελματικής Ανταπόκρισης (ΚΕΑ) και το Εύρος Εφαρμογής (ΕυΕ) της.

Στην Ενότητα Γ αναλύονται οι απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική εκτέλεση κάθε ΕΕΛ.

Στην Ενότητα Δ καταγράφονται οι διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων.

Στην Ενότητα Ε οι ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.

iv) Στη βιβλιογραφία παρατίθενται βιβλία, άρθρα κ.λπ. πάνω στα οποία στηρίζεται η συγγραφή των ενοτήτων του επαγγελματικού περιγράμματος ενώ, παράλληλα, συνιστούν προτάσεις για περαιτέρω μελέτη και εμβάθυνση στο αντικείμενο ή στο επάγγελμα.

Για την ανάπτυξη της παρούσας μελέτης συστάθηκε ομάδα εργασίας στην οποία συμμετείχαν ο κ. Γεώργιος Τσαντόπουλος (συγγραφέας), η κ. Αικατερίνη Μακροπούλου (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργαζομένων, εν προκειμένω της ΓΣΕΕ), η Έλενα Βλάχου (εμπειρογνώμονας-εκπρόσωπος αντιπροσωπευτικής οργάνωσης εργοδοτών, εν προκειμένω του ΣΕΒ) και ο Χρήστος Θεόφραστος Φώης (εμπειρογνώμονας εκπρόσωπος στο υπό εξέταση επάγγελμα)

Η τελική σύνθεση του Επαγγελματικού Περιγράμματος πραγματοποιήθηκε από τον συγγραφέα, υπό τη συμβουλευτική υποστήριξη του κ. Δημήτριου Δαπόντα και υπό την επιστημονική εποπτεία και τον συντονισμό των επιστημονικών στελεχών του ΙΝΕ ΓΣΕΕ: κ. Ιάκωβο Καρατράσογλου, κ. Ρένα Βαρβιτσίωτη και κ. Παναγιώτη Νάτση.

^{1 Όπου στο κείμενο του επαγγελματικού περιγράμματος αναφέρεται ο όρος «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» ή το αρκτικόλεξο «ΙΕΚ», νοούνται οι Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης ή το αρκτικόλεξο «ΣΑΕΚ», αντίστοιχα. Σχετ. παρ. 2, άρθρο 3 του ν. 5082/2024 (ΦΕΚ Α΄ 9)}

^{2 Καραλής, Θ., Μαρκίδης, Κ., Βαρβιτσιώτη, Ρ., Νάτσης, Π., Καρατράσογλου, Ι., Παπαευσταθίου, Κ., Γούλας, Χ., & Λιντζέρης, Π. (2021) Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και πλαισίων εκπαιδευτικών προδιαγραφών προγραμμάτων, Αθήνα: ΙΝΕ ΓΣΕΕ.}

Τεχνικός διαχείρισης κα ιελέγχου συστημάτων προστασίας περιβάλλοντος³

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Ως τεχνικός διαχείρισης και ελέγχου συστημάτων προστασίας περιβάλλοντος είναι ο εργαζόμενος του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα (ΟΤΑ και Περιφερειών) που συμμετέχει σε τεχνικές εργασίες λειτουργίας και συντήρησης εγκαταστάσεων που συνθέτουν συστήματα προστασίας του περιβάλλοντος, με σκοπό την προληπτική αντιμετώπιση της ρύπανσης, την αντιμετώπιση και αποκατάσταση της έκτακτης ή μόνιμης ρύπανσης και την ελαχιστοποίηση των πάσης φύσεως κινδύνων που σχετίζονται με την ανθρώπινη υγεία.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

− Βιομηχανίες, δημοτικές επιχειρήσεις, πετροχημική βιομηχανία

− Επιχειρήσεις συλλογής, αποθήκευσης μεταφοράς και τελικής διάθεσης επικινδύνων και μη επικινδύνων αποβλήτων

− Επιχειρήσεις εξυγίανσης παλιών λατομείων, επιχειρήσεις αντιμετώπισης και αποκατάστασης θαλάσσιας ρύπανσης

− Ερευνητικά ινστιτούτα, εργαστήρια δειγματοληψίας και αναλύσεων, συμβουλευτικές εταιρείες

− Επιχειρήσεις αντιμετώπισης και αποκατάστασης θαλάσσιας ρύπανσης, κινητά συνεργεία μετρήσεων περιβαλλοντικών παραμέτρων.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

Δεν υπάρχουν

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ

Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ΣΑΕΚ (πρώην ΙΕΚ), επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων των ειδικοτήτων «Τεχνικός Αυτοματισμού» ή «Τεχνικός Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων» ⟶ ένα (1) έτος συναφής επαγγελματική εμπειρία ⟶ Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στην 3 ΚΕΛ του επαγγέλματος.

Απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.), επιπέδου 4 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων των ειδικοτήτων «Τεχνικός Αυτοματισμού» ή «Τεχνικός Ηλεκτρολογικών Συστημάτων, Εγκαταστάσεων και Δικτύων» ή «Τεχνικός Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Κατασκευών» ⟶ δύο (2) έτη συναφής επαγγελματική εμπειρία ⟶ Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στην 3 ΚΕΛ του επαγγέλματος.

Πτυχίο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ΕΠΑΣ- ΔΥΠΑ επιπέδου 3 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων της ειδικότητας «Τεχνίτης Ηλεκτρολογικών Εργασιών και Ανελκυστήρων» ⟶ τρία (3) έτη συναφής επαγγελματική εμπειρία ⟶ Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση για το σύνολο των γνώσεων που αντιστοιχούν στην 3 ΚΕΛ του επαγγέλματος

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

− ΓΣΕΕ

− ΠΟΕ-ΟΤΑ

− ΠΟΠ-ΟΤΑ

− ΑΔΕΔΥ

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

− Επιτηρεί και ελέγχει τη λειτουργία των επιμέρους στοιχείων των εγκαταστάσεων προστασίας του περιβάλλοντος

− Πραγματοποιεί προληπτική συντήρηση των επιμέρους στοιχείων των εγκαταστάσεων προστασίας του περιβάλλοντος

− Πραγματοποιεί έκτακτη συντήρηση των επιμέρους στοιχείων των εγκαταστάσεων προστασίας του περιβάλλοντος

− Εκτελεί δειγματοληπτικές μετρήσεις περιβαλλοντικών παραμέτρων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος

− Αξιολογεί τις μετρήσεις περιβαλλοντικών παραμέτρων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος

− Επιτηρεί τις διεργασίες συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων

− Επιτηρεί τις διεργασίες της τελικής διάθεσης αποβλήτων σε τρίτους παραλήπτες

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

− Αρχές αυτοματισμού

− Αρχές ηλεκτρολογίας

− Αρχές μηχανολογίας

− Όργανα και συσκευές προστασίας περιβάλλοντος

− Περιβαλλοντική νομοθεσία

− Συστήματα προστασίας περιβάλλοντος

− Τεχνολογία προστασίας περιβάλλοντος

− Υγεία και ασφάλεια στην εργασία

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

− Ανάγνωση και κατανόηση οδηγιών χρήσης οργάνων και συσκευών, του/της κατασκευαστή/τριας

− Ανάγνωση και κατανόηση διαγραμμάτων ροής της παραγωγικής διαδικασίας

− Βαθμονόμηση των οργάνων και των συσκευών προστασίας περιβάλλοντος

− Εκπόνηση προγραμμάτων προληπτικής συντήρησης των στοιχείων των εγκαταστάσεων προστασίας περιβάλλοντος

− Εκτέλεση τεχνικών εργασιών συντήρησης εγκαταστάσεων προστασίας περιβάλλοντος

− Εκτέλεση τεχνικών εργασιών συντήρησης φορητών οργάνων προστασίας περιβάλλοντος

− Πρωτοβάθμια επισκευή συσκευών και οργάνων δειγματοληψίας

− Εφαρμογή κανόνων υγείας και ασφάλειας στην εργασία.

− Εφαρμογή περιβαλλοντικής νομοθεσίας

− Προγραμματισμός και οργάνωση εργασιών

− Προγραμματισμός συλλογής αποβλήτων

− Χειρισμός οργάνων προστασίας περιβάλλοντος

− Χειρισμός συσκευών και οργάνων μέτρησης ρύπανσης

− Χειρισμός συσκευών και οργάνων μέτρησης των φυσικών, χημικών και βιολογικών παραμέτρων ποιότητας των αποβλήτων

− Χειρισμός συσκευών και οργάνων συλλογής και επεξεργασίας δειγμάτων αποβλήτων

− Χειρισμός συσκευών προστασίας περιβάλλοντος